Örgütlerde karizmatik liderlik, iş tatmini ve örgütsel abominasyon etkileşimi: Bir imalat işletmesinde uygulama

Abstract

İnsanlar çok eski zamanlardan beri topluluk halinde yaşadıkları için her zaman kendilerini yönetebilecek bir lidere ihtiyaç duymuştur. Günümüzde firmalarda, firmaya katkı sağlayıp, yönetebilecek, çalışanları anlayıp performanslarını arttıracak güçlü liderlere ihtiyaç duymaktadır. 1980'lerin ortalarında bu ihtiyacı karşılamak için karizmatik liderlik ortaya çıkmıştır.Yeni kurulan örgütlerde özellikle karizmatik liderlere yer verilmiş, bu liderlere kimi zaman da eski olan ama esneklik ve canlılığa ihtiyaç duyan işletmelerde ihtiyaç duyulmuştur. Karizmatik liderlik, sadece mantık açısından değerlendirilmeyip aynı zamanda duygusal etkiler de barındıran, liderin doğuştan getirdiği, çevresindeki, ekibindekileri etkilemesini sağlayan, güven sağlayan, aynı zamanda kişilere ve ekibindekilere ilham veren bir çekim gücüne sahip liderlik özelliğidir. Konuşma,hitabet, ikna kabiliyeti yönünden iddialı olan bu liderler,işletmelerde sorunlara hızlı çözümler getirmektedir. Diğer insanlardan farklı özelliklere ve bakış açısına sahip olan bu liderlerin üstün özellikleri olduğu bilinmektedir. İş tatmini kavramı, son zamanlarda iş hayatında oldukça önemli bir hâle gelmiş, araştırmalara da konu olmaya başlamıştır. Bu konunun önemli bir hale gelme sebebi de insan faktörü ve insana verilen değerin fazla olmasından kaynaklanmaktadır. Bir çalışan, işinden ne kadar mutlu olursa, bu bulunduğu ortama ve yaptığı işe de yansıyacak, pozitif tutumlar sayesinde hem performansı yüksek olacak hem de bulunduğu ortama alışması ve benimsemesi kolaylaşacaktır. İş tatmini, iş koşullarının iyi olması beklentisini de içerir. Yani yöneticiler ve çalışanlar arasındaki ilişkinin ne kadar iyi olduğu ölçülecektir. İş tatmini en basit şekliyle çalışanın işinden ve şartlardan ne ölçüde tatmin olduğunu gösterir. Burada bir memnun olma durumu söz konusudur, bu da duygusal yönden mutlu olmayı beraberinde getirecektir. Karizmatik liderler vizyon belirleme,bunu çalışanları motive ederek etkili bir şekilde uygulamaktadır. Çalışanların ruh hâli,beklentileri,yeteneklerini iyi analiz eden bu liderler onların gelişimine katkıda bulunmaktadır. İşten ve şartlardan tatmin olamalarını sağlayan liderler, onlarda güven uyandırdıkları için onlara birer rol model olmaktadır. Karizmatik liderin aldığı kararları uygulayıp,ona hayranlık duyan çalışanların performansları da artamaktadır. Yani bu çalışmanın amacı,karizmatik liderlerin çalışan motivasyonu ve iş tatminine nasıl bir katkı sağladığını incelemektir. Örgütsel abominasyon, normal şartlarda bir işletmede istihdam edilemeyecek olan bir kişinin istihdamı olarak tanımlanabilir. İşletme yönetimi ve çalışanlar tarafından uygun görülmese de bu çalışan yine de işletmede tutulur.İşletme yönetimi belli amaçlarına ulaşabilmek için organizasyon yapısında sorunlu bile olsa bu çalışanı tutmak istemektedir. İşletmeler ,işlerini güçlendirmek için yüksek teknik bilgiye sahip olan, pazara ve işletmeye hâkim olabilmiş, tedarikçiler ve müşterilerle güçlü ilişkiler kurabilmiş, yüksek oranda kârlı satışlar yapabilen, peformansı yüksek olan kişileri istihdam etmek ve ellerinde tutabilmek isterler.Yani örgütsel abominasyon olumsuz tavırlar sergileyip ekibindeki çalışanların psikolojisini olumsuz etkilese bile sırf daha fazla büyümek ve kâr elde edebilmek için negatif davranışları olan çalışanları ısrarla bünyesinde tutması durumudur. Karizmatik liderlerin, işletmelerde çalışan psikolojisi ile de ilgilendiği bilinmektedir. Bu liderlerin işletme düzenini ve huzurunu bozan; ancak geniş müşteri portföyü, tecrübesi ve yetenekleri olan bu çalışanlarla arasındaki ilişki incelenmektedir. Yani bu çalışmada karizmatik liderliğin örgütsel abominasyon ile ilişkisi de incelenmektedir. Anahtar Kelimeler: Liderlik, karizmatik liderlik, iş tatmini, örgütsel abominasyon. Tarih:12.05.2021

Since people have lived as a community since ancient times, they always needed a leader who could manage them. Today, companies need strong leaders who can contribute and manage the company, understand the employees and increase their performance. Charismatic leadership emerged to meet this need in the mid-1980s. Charismatic leaders were included in the newly established organizations, and these leaders were sometimes needed in businesses that are old but need flexibility and vitality. Charismatic leadership is a leadership trait that is not only evaluated in terms of logic but also has emotional effects, a leader is innate, allows it to influence those around and on the team, provides trust, and also inspires people and members of the team. These leaders, who are assertive in terms of speaking, rhetoric and persuasion skills, bring quick solutions to problems in businesses. These leaders, who have different characteristics and perspectives from other people, are known to have superior characteristics. The concept of job satisfaction has become very important in business life recently,It has also begun to be the subject of research. The reason why this issue has become important is due to the human factor and the high value given to people. The happier an employee is with his, her job, this will be reflected in the environment he,she is doing and the job he, she is doing. Thanks to positive attitudes, both his performance will be high and it will be easier for him to get used to and adopt to his environment.Job satisfaction includes the expectation of good working conditions. In other words, how good the relationship between managers and employees is will be measured. Job satisfaction, in its simplest form, indicates to what extent the employee is satisfied with his job and the conditions. There is a state of satisfaction here, which will bring about being emotionally happy. Job satisfaction, in its simplest form, indicates to what extent the employee is satisfied with his job and the conditions. There is a state of satisfaction here, which will bring about being emotionally happy. Charismatic leaders use vision setting effectively, motivating employees. Analyzing the mood, expectations and abilities of the employees, these leaders contribute to their development. Leaders who ensure their satisfaction with the job and the conditions become role models for them as they inspire trust in them.The performances of employees who apply the decisions made by the charismatic leader and admire him also increase. In other words, the purpose of this study is to examine how charismatic leaders contribute to employee motivation and job satisfaction. Organizational abomination can be defined as the employment of a person who cannot normally be employed in a business. This employee is still kept in the business, although it is not deemed appropriate by the business management and employees. The business management wants to keep this employee, even if it is problematic in the organizational structure, in order to achieve certain goals. In order to strengthen their business, businesses want to employ and retain people with high technical knowledge, able to dominate the market and business, establish strong relationships with suppliers and customers, make highly profitable sales, and have high performance. Even if it affects negatively, it is the case of persistently keeping employees with negative behaviors in order to grow more and gain profit. It is known that charismatic leaders are also interested in employee psychology in businesses. Disrupting the business order and peace of these leaders; However, the relationship between these employees, who have a wide customer portfolio, experience and skills, is examined. In other words, this study examines the relationship between charismatic leadership and organizational abomination. Key Words: Leadership, Charismatic Leadership, Job Satisfaction. Organizational Abomination. Date: 12.05.2021