Olay Yeri Triyajı Bilgi Düzeyini Değerlendirmeye Yönelik Ölçek Geliştirme: Metodolojik Bir Çalışma

Abstract

Amaç: Triyaj; afet olaylar ında mevcut imkanlar dahilinde en çok hasta veya yaralıyı kurtarmak için uygulanan bir sınıflama sistemidir. Doğru triyaj uygulamaları ile yaralıların hayatta kalmas ı sağlanabilir. Bu amaçla yetişkin yaralılar için Simple Triage and Rapid Treatment (START) Triyaj Modeli, çocuk yaralılar için Jump START Modeli kullanılması önerilir. Bu çalışma, hastane önces i acil sağlık hizmetlerinde görev yapan personel in olay yeri triyajı bilgi düzeyinin değerlendirilmesi için ölçek oluşturulması amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma tanımlayıcı, ke- sitsel ve metodolojik tipte uygulanmıştır. Araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda 18 maddelik soru havuzu oluşturulmuştur. Kapsam geçerli- liği analizi sonrası, 16 maddelik taslak ölçek elde edilmiştir. Araştırma, İs- tanbul İl Ambulans Serv isi Başhekimliğinde Eylül-Aralık 2018 tar ihleri arasında, 338 sağlık personeli ile gerçekleştirilmiştir. Veriler anket yönte- miyle toplanmış ve istatistiksel analizler için R vers iyon 2.15.3 program ı kullanılmıştır. İstatistiksel olarak anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edil- miştir. Bulgular: Kapsam geçerlilik analizleri istatistiksel olarak anlaml ı bulunmuştur (Kapsam Geçerl ik İndeksi=0,920>Kapsam Geçerl ik Oranı=0,780). Test-tekrar test anal izlerinde sınıf içi korelasyon katsayısı 0,958 (p<0,001) ve Pearson korelasyon katsay ısı 0,956 (p<0,001) bulun- muştur. İç tutarlılık analizinde Kuder-Richardson 20 sonucu 0,563 olarak bulunmuştur. Çalışma sonucunda elde edilen verilere göre İstanbul 112 per- sonelinin olay yeri triyajı bilgi düzeyi puanı 5-16 arasında değişmekte olup, ortalama 11,77±2,30 olarak bulunmu ştur. Sonuç: İstanbul 112 ac il sağlık hizmetleri personelinin olay yeri triyajı bilgisi orta düzeydedir. Eğitim plan- lamalarında triyaj konusunda teorik ve uygulamalı eğitimlere ağırlık veril- mesi önerilmektedir. Ölçeğin kapsamının geçerli, iç tutarlılık düzeyinin orta, güvenilirliğinin istatistiksel olarak çok iyi olduğu sonuçları elde edildi. İle- ride yapılacak çalışmalarda kullanılabileceği önerilmektedir.