Hematoloji hastalarının hastalık algısının değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Bu araştırma, hematolojik hastalık tanısı almış olan, hematoloji kliniğinde yatarak ve ayaktan tedavi gören hastaların, hastalık algılarını etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla, tanımlayıcı olarak yapıldı. Bu araştırma, İstanbul'da bir üniversite hastanesinde Kasım 2017-Ocak 2018 tarihleri arasında, hematoloji kliniğinde yatarak ve ayaktan tedavi gören 18 yaş üstü, zihinsel engeli bulunmayan, hematolojik hastalığı olan hastalar arasından; araştırmaya katılmayı kabul eden 205 gönüllü hastayla gerçekleştirildi. Veri toplama aracı olarak ‟Hasta Bilgi Formu'' ve ‟Hastalık Algısı Ölçeği'' kullanıldı. İstatistiksel analizlerde verilerin çarpıklık ve basıklık değerleri hesaplandıktan sonra ilişkisiz örneklem t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) teknikleri kullanıldı. SPSS 25.0 istatistik paket programıyla veriler analiz edildi. Sonuçlar %95 güven aralığında, p<0.05 değerleri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Araştırmaya katılan hastaların çoğunluğu kadın, evli, yeni tanı almış ve tanı süreleri 0-3 yıldır. Hastaların yarısından fazlası ekonomik durumlarını orta düzey olarak algılamakta, başka kronik hastalıkları bulunmamakta ve kemoterapi tedavisi almaktadırlar. Çoğunun hastalık ile ilgili bilgisi bulunmaktadır, bilgi sahibi olanlar bilgileri doktor ya da hemşirelerden aldıklarını ve hastalık sürecinde psikolojik destek almadıklarını ifade ettiler. Hastalar, hastalıklarının negatif sonuçları olduğunu, tedavi kontrollerinin iyi olduğunu, hastalıkla beraber negatif duyguların arttığını ifade ettiler. Çoğunlukla vücut dirençlerinin az olmasının, mikrop veya virüsün hastalığa neden olabileceği düşüncesindeydiler. Yaş, eğitim durumu, meslek, medeni durum, hastalık tanı süresi, psikolojik destek, kemoterapi alıp almama gibi etkenlerin, hastaların hastalık algılarını etkiledikleri tespit edildi. Elde edilen bulgular sonucunda; hastaların hastalık algılarının araştırmada belirtilen bağımsız değişkenlerden etkilendiği, psikolojik destek gereksinimlerinin olduğu sonucuna ulaşıldı. Anahtar Kelimeler: Hematolojik hastalık, Hasta, Kan, Hastalık algısı.ABSTRACT EVALUATION OF HEMATOLOGY PATIENTS' DISEASE PERCEPTION This study was conducted as a descriptive study in order to evaluate the factors affecting disease perceptions of patients who were diagnosed with hematologic disease and were treated inpatient and outpatient in hematology clinic. This research was carried out in a university hospital in Istanbul between November 2017 and January 2018 with the approval of the ethics committee. Among the patients with hematological disease who are over 18 years of age and not mentally disabled, 205 patients who volunteered to participate in the survey were studied. 'Patient Information Form' and 'Disease Perception Scale' were used as data collection tools. Unsteady sample t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) techniques were used after statistical analysis of the skewness and kurtosis values of the data. Data were analyzed using the SPSS 25.0 statistical package program. The results were accepted as 95% confidence interval, p <0.05 was considered statistically significant. The majority of the patientsare female, marriedand newly diagnosed with a diagnosis period of 0-3 years. More than half of the patients report their economic situation as moderate, they do not have any other chronic diseases and are on chemotherapy treatment. Most have knowledge about the disease, this knowledge is obtained from the doctors or nurses and they did not receive any psychological support during the illness process. Patients state that their illness has negative consequences, treatment controls are good, and negative emotions increase with the disease. Patients suggest that the cause of the disease is mostly low body resistance, germs or viruses. It was found that age, educational status, occupation, marital status, duration of illness diagnosis, psychological support, and whether or not to receive chemotherapy were the factors affecting the disease perceptions of the patients. As a result of the findings obtained; it was concluded that the disease perceptions of the patients are affected by the independent variables stated in the research and the patients need psychological support. Keywords: Hematological disease, Patient, Blood, Disease perception.