Preterm yenidoğanlarda beslenme sondasıtakılması sırasında NON-farmakolojikyöntemlerin ağrı ve stres düzeyine etkisi

Abstract

Araştırma preterm yenidoğanlarda orogastrik sonda (OGS) takma işlemi sırasında anne sütü ve %25 dekstroz kullanımının ağrı ve stres üzerindeki etkisini incelemek amacıyla randomize kontrollü deneysel araştırma olarak planlandı. Çalışma evrenini İstanbul'da bulunan bir kamu hastanesinin yenidoğan yoğun bakım ünitesinde (YYBÜ) Nisan 2021-Nisan 2022 tarihlerinde yatan, postnatal yaşları 32+0 -36+6 arasında olan preterm yenidoğanlar oluşturdu. Çalışmanın örneklem grubunu 90 (30 kontrol grubu, 30 dekstroz grubu, 30 anne sütü grubu) preterm yenidoğan oluşturdu. OGS takma işleminden 30 dakika önce preterm yenidoğanların ağrılı bir işleme maruz kalmaması, minimal ışık ve minimal ses olan bir ortamda olması sağlandı. OGS takma işleminden önce araştırma grubundaki bebeklere dekstroz veya anne sütü verildi. OGS takma işlemi 2 dakika sonra yapıldı. Kontrol grubu için rutin OGS takma işlemi yapıldı. Veriler bir video kamera yardımı ile kayıt altına alındı. Veri toplama aracı olarak; tanıtıcı bilgi formu, veri toplama formu, yenidoğan ağrı/ajitasyon ve sedasyon ölçeği (N-PASS), yenidoğan stres ölçeği (YSÖ), monitör, video kamera, anne sütü ve %25 dekstroz kullanıldı. İşlem öncesi, işlem sırası ve işlem sonrasında ağrı ve stres düzeyi, oksijen satürasyonu (SPO2), kalp tepe atımı (KTA) ve işlem boyunca maximum kalp tepe atımı, minimum oksijen satürasyonu değerlendirildi. Bebeklerin N-PASS, YSÖ, KTA, SPO2 girişim öncesi puanları gruplara göre anlamlı farklılık göstermemektedir (p>0.05). OGS girişimi için, girişim sırası ve sonrasında preterm yenidoğanların davranışsal yanıtları incelendiğinde ağrı ve stres puanlarının kontrol grubu ve anne sütü grubunda benzerlik gösterirken, dekstroz grubunda anlamlı düzeyde düşük ağrı ve stres puanı gözlemlenmiştir. Girişim sırasında ve sonrasında preterm yenidoğanların fizyolojik yanıtları incelendiğinde girişim öncesine göre en az değişimin dekstroz grubunda olduğu gözlemlenmiştir. Sonuç olarak OGS takma işleminden 2 dakika önce lingual bölgeye verilen %25 dekstrozun anne sütü ve kontrol grubuna kıyasla ağrı puanı, stres puanı ve fizyolojik parametreler üzerine olumlu etkisi olduğu gözlemlenmiştir. Tüm YYBÜ'lerde hemşire hekim iş birliği ile ağrı protokolünün oluşturulması, dekstrozun güvenli doz aralığının belirlenmesi ve ağrıyı gidermeye yönelik bir alternatif olarak görülmesi önerilmektedir.The research was designed as a randomized controlled experimental study to examine the effect of breast milk and %25 dextrose use on pain and stress during orogastric tube insertion in preterm neonates. The research population consists of preterm neonates whose postnatal ages are between 32+0 -36+6 in the neonatal intensive care unit at a public hospital in Istanbul between April 2021 and April 2022. The study sample group was 90 (30 control groups, 30 dextrose groups, 30 breast milk groups) preterm neonates. Thirty minutes before the orogastric tube insertion, it was ensured that preterm neonates were not subjected to a painful procedure and were in an environment with minimal light and sound. Infant groups in which the procedure was implemented were given dextrose or breast milk before the orogastric tube insertion. Orogastric tube insertion was carried out following 2 minutes. Routine orogastric tube insertion was carried out for the control group. Data was recorded through a video camera. As a data collection tool, introductory information form, data collection form, neonatal pain/agitation and sedation scale (N-PASS), neonatal infant stressor scale, monitor, video camera, breast milk, and %25 dextrose were implemented. The pain and stress levels, oxygen saturation, peak heart rate, maximum peak heart rate, and minimum oxygen saturation were evaluated before, during, and after the procedure. N-PASS, neonatal infant stressor scale, peak heart rate, and oxygen saturation scores of infants before the procedure do not differ significantly according to the groups (p>0.05). Regarding the orogastric tube insertion, upon examination of the behavioral responses of preterm neonates during and after the procedure, pain and stress scores showed similarity in the control and breast milk groups. In contrast, the dextrose group had a significantly lower pain and stress score. When the physiological responses of preterm neonates were examined during and after the procedure, it was observed that the minimal change was in the dextrose group compared to the pre-procedure. As a result, it was found that %25 dextrose given to the lingual site two minutes before orogastric tube insertion had a positive effect on pain score, stress score, and physiological parameters compared to breast milk and the control group. It is proposed to establish a pain protocol with the collaboration of the nurses and physicians in all neonatal intensive care units to determine the safe dose range of dextrose and to consider it an alternative to pain relief.