Hemşirelerin hasta güvenliği kültürü algıları ve tıbbi hata tutumlarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, çalışan hemşirelerin hasta güvenliği kültürü algıları ve tıbbi hata yapma tutumlarını belirlemek amacıyla kesitsel ve tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul ilinde iki devlet hastanesinde çalışan toplam 627 hemşire oluşturmaktadır. Çalışmada yeterli örnek hacminin belirlenmesi aşamasında G-POWER 3.1 paket programı kullanılmıştır. Bu çalışmada ulaşılabilen maximum örneklem ile çalışılarak her iki hastaneden toplam 254 örneklem ile çalışılmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından oluşturulan kişisel ve mesleki tanıtıcı bilgi formu , 'Hasta Güvenliği Kültürü Ölçeği (HGKÖ) ve 'Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeği ' (THTÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde; sayı, yüzdelik, Min, Maks. değerleri, ortalama ( ), standart sapma, Mann Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi, Ki-kare (X2) testi ve Spearman Korelasyon testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyleri p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Çalışmaya katılan hemşirelerin yaş ortalamasının 31,03±6.73 , %73,6'sının kadın, %55,5'inin evli, %82,3'ünün lisans mezunu, %50,8'inin yatan hasta servisinde çalıştığı, %59,4'ünün kurumda çalışma süresinin 1-4 yıl arasında olduğu ve % 42,5'inin meslekte çalışma süresinin 1-4 yıl arasında olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin HGKÖ toplam ölçek puanının 2.91±0.51 olduğu ve THTÖ toplam ölçek puanının 2.29±0.43 olduğu saptandı. Çalışmaya katılan hemşirelerin sosyodemografik ve mesleki özelliklerinden cinsiyet, eğitim durumu, çalıştığı kurum ve birim ile THTÖ toplam puanı ve alt boyutları arasında sırasıyla algı ve yaklaşım alt boyutları arasında anlamlı fark belirlendi (p<0.05). Hemşirelerin cinsiyetleri, medeni durumları, çalıştığı kurum ve birim, çalışma süreleri ile HGKÖ toplam puanı, yönetim ve liderlik, çalışan eğitimi, beklenmedik olay, bakım ortamı ve çalışan davranışı alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında anlamlı fark bulundu (p<0.05). Hemşirelerin aldıkları THTÖ toplam puanı ile HGKÖ ve alt boyutlarından aldıkları puan arasında anlamlı ilişki bulunmadı (p>0.05). Hemşirelerin THTÖ'i hata algısı alt boyutu puanı ile HGKÖ toplam puan, yönetim ve liderlik, beklenmedik olay, bakım ortamı ve çalışan davranışı ve alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında zayıf düzeyde pozitif ilişki tespit edildi (p<0.05). Bu sonuçlar doğrultusunda; yönetici hemşirelerin hasta güvenliği kültürünü daha fazla benimseyerek çalışan hemşireleri desteklemeleri, hataların bildirimi konusunda daha teşvik edici bir tutum almaları ve tıbbi hata bildirimi konusunda çalışanların endişelerini giderici bir yaklaşım sergilemeleri önerilmektedir. Hemşirelere tıbbi hata algısı, tıbbi hataya yaklaşım ve tıbbı hataların nedenleri korkusunda etkili iletişim sağlanmalı ve ekip çalışması ruhu geliştirilmelidir. AnahtarKelimeler: Tıbbi hata, hasta güvenliği, hasta güvenliği kültürü, hemşire.The research was carried out as a cross-sectional and descriptive study in order to investigate the effects of nurses working in two state hospitals in Istanbul on their perceptions of patient safety culture and their attitudes towards making medical mistakes. The population of the research consists of 627 nurses working in two state hospitals in İstanbul. In the study, the G-POWER 3.1 package program was used to determine the sufficient sample volume. In this study, we studied with the maximum sample that can be reached, with a total of 254 samples from both hospitals, with n=127 nurses from Tuzla state hospital and n=127 nurses from Sultanbeyli state hospital. The data were collected using the personal and professional descriptive information form created by the researcher, the 'Patient Safety Culture Scale (HGKÖ) and the Attitude Scale in Medical Errors (THTÖ)'. In the analysis of the data, number, percentage, Min, Max values, mean ( ) and standard Deviation, Mann Whitney U test, Kruskal-Wallis test, Chi-square (X2), Spearman Correlation were used, and significance level were accepted as p<0.05. The mean age of the nurses participating in the study was 31.03±6.73 , 73.6% were female, 55.5% were married, 82.3% had a bachelor's degree, 50.8% worked in the inpatient service, 59.4% of them had a working period of 1-4 years in the institution and 42.5% was in the profession. It was determined that the working period was between 1-4 years. It was determined that the nurses' total scale score of HGKÖ was 2.91±0.51 and the total scale score of THTÖ was 2.29±0.43. A significant difference was determined between the sociodemographic and professional characteristics of the nurses participating in the study, gender, educational status, institution and unit, and the total score and sub-dimensions of THTÖ, respectively, between perception and approach sub-dimensions (p<0.05). A significant difference was found between the nurses' gender, marital status, institution and unit, working time, and the scores they got from the total score of HGKÖ, management and leadership, employee education, unexpected event, care environment and employee behavior sub-dimensions (p<0.05). There was no significant relationship between the nurses' total THTÖ score and the scores they got from HGKÖ and its sub-dimensions (p>0.05). A weak positive correlation was found between the nurses' error perception sub-dimension score of THTÖ and the total score of HGKÖ, management and leadership, unexpected event, care environment and employee behavior and sub-dimensions (p<0.05). In line with these results; It is recommended that manager nurses support nurses by adopting a patient safety culture more, take a more encouraging attitude in reporting errors, and show an approach that relieves employees' concerns about medical error reporting. Effective communication should be provided to nurses in the perception of medical error, approach to medical error and fear of the causes of medical errors, and teamwork spirit should be developed. Keywords: Medical error, patient safety, patient safety culture, nurse.