2001-2014 yılları arasında Türkiye'de uygulanan eğitim yöneticisi yetiştirme, seçme ve atama ile ilgili düzenlemeler ve eğitim sendikalarının görüşleri

Abstract

Bu araştırmada Türkiye Eğitim Sistemi içindeki eğitim kurumlarımızda 2001-2014 yılları arasındaki yönetici atamalarının hukuki düzenlemelerinin, yargı kararlarının ve sendika görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bunun için 2001-2014 yılları arasında yayımlanan yönetmelikler ve bu yönetmeliklerin karşılaştırmalarının yanı sıra sendikalar tarafından yapılan eleştiriler ve açıklamalar irdelenmiştir. Dünyada yaşanan hızlı gelişim ve değişime ayak uydurmak ancak eğitimle mümkün olacağından ve eğitimin en önemli birimi okullar olduğundan okulların yöneticilerinin de önemi büyüktür. Buradan hareketle özellikle 2001-2014 yılları arasında eğitim kurumları yöneticiliğine Türkiye'de yaşanan değişiklikler özellikle yönetmelikler düzeyinde olmak üzere mevzuat boyutunda incelenmiş, yapılan düzenleme ve değişikliklerin içerdiği kriterler yorumlanmıştır. 2001 yılında yürürlükte olan 1998 yönetmeliği ile yazılı imtihan, hizmet içi eğitim ve eğitim sonrası imtihan esas alınırken 2004'te yayımlanan yönetmelikle bunlardan vazgeçilmiş mülakata dayalı bir sistem getirilmiş, yargı kararları sonrasında 2006'da yapılan değişiklikle yazılı imtihanın yanında sözlü imtihan getirilmiş, yine yargı kararı sonrasında 2007'da tamamen idarenin takdirine bırakan bir düzenleme yapılmış, 2008'de yazılı ve sözlü imtihanın da olmadığı değerlendirme formunu esas alan bir sistemden sonra 2009'da yazılı imtihan ve değerlendirme formunu esas alan bir sisteme geçiş şeklinde düzenleme yapılmıştır. 2013 ve son olarak 2014'te sözlü imtihanı esas alan bir düzenlemeye gidilmiştir. Sözlü imtihan ya da mülakat sistemi ile idarenin takdirine bağlı atamalar konusunda yargıda bir içtihat oluşmuş bu tür kriterlerin objektiflikten uzak, liyakat ve kariyer ilkesi ile kamu yararı ve hizmetin gereğine aykırı olduğu kararlarda yer almış ve bu konular irdelenmiştir. Yine araştırmada Milli Eğitim Şûralarında eğitim kurumları yöneticiliğine ilişkin tavsiye niteliğindeki kararlar, sendikaların yönetici atamalarında yapılan değişikliklere ilişkin verdikleri tepkiler ve yaptıkları açıklamalar araştırılarak eğitim sistemi için önemli olan eğitim yöneticiliği konusunda 2001-2014 tarihleri arasındaki durum ortaya konularak yorumlanmıştır.

In this study, it is aimed to examine legal arrangements, judicial decisions and trade union views related to managerial appointments between 2001 and 2014 in our educational institutions within the Turkish Education System. For this, the regulations published between 2001 and 2014 were examined. In addition to the comparison of these regulations, the criticisms and explanations made by the unions have been investigated. Since the rapid development and change in the world can only be achieved through education, and the most important unit of education is the schools, the administrators who manage the schools gain importance. In this context, especially the changes experienced in Turkey in 2001-2014 between the years 2001-2014 were examined in detail in the legislative dimension, especially at the level of the regulations, and the criterias included in the regulations and amendments were interpreted. When a written examination, in-service training and post-training exams were taken as the basis of the 1998 regulation in force in 2001, a system based on a discourse based on them was introduced with the regulation published in 2004. After the judicial decisions, an oral examination was made with the amendment made in 2006, an arrangement was made in 2007 for the discretion of the applicant. In 2008, a system based on the evaluation form in which the written and oral examination did not exist was made, and then the system was changed to a system based on the written examination and evaluation form in 2009. In 2013 and finally in 2014, an arrangement was made based on oral examination. An oral case-law on the appointment or interviewing system and the appointments related to the discretion of the applicant has taken place. These criteria were far from objectivity and that they are contrary to the principle of merit and career and public service. In this study, the recommendations of the Ministry of National Education about the management of educational institutions, the reactions of the unions about the changes made in their executive appointments and the explanations they made were investigated and the situation between 2001 and 2014 on the education management was expressed and interpreted.