Türk halk müziği uzun havalarında bağlama ile icra edilen açışların göstergebilim bağlamında incelenmesi

Abstract

Türk halk müziği formlarından birisi olan uzun havalar, Türkiye'nin hemen hemen her bölgesinde karşımıza çıkmaktadır. Bu yaygınlığından dolayı yörelere göre oldukça çeşitlilik göstermekte ve ait olduğu yörenin müzikal karakterine uygun olarak kendine has ezgi yapılanmalarına sahiptir. Bu doğrultuda uzun havalar hem vokal icrada hem de çalgısal icrada, ait olduğu yörenin tavırsal ve üslupsal karakterini yansıtmaktadır. Tezimizin kapsamı uzun hava türlerinde 'doğaçlama' bir çalgısal icra biçimini yansıtan 'açış' olgusunu içermektedir. Uzun havaların genelinde karşımıza çıkan açış pratiğinin, her bir tür için kendi içerisinde ortak motifler göstermesi tezin temelini oluşturan önermedir. Bu önerme 'göstergebilim' kuramının 'gösteren+gösterilen= gösterge' denklemi üzerine bina edilmektedir. Her bir uzun hava türü için 'bağlama' ile icra edilen açışlarda ses örgüsü, icra teknikleri ve seyir özelliği gibi kriterlerde, ortaklığı sağlayan gösterenlerin ne olduğu, tezin en temel sorunsalını oluşturmaktadır.

Unmetered folk songs appear in almost every region in Turkey. Due to this prevalence, it varies according to the region and has unique melodic structures suitable for the musical character of its region. In this direction, unmetered folk songs reflect the attitudinal and stylistic character of the region it belongs to, both in vocal and instrumental performance. Our thesis covers the phenomenon of 'açıs', which reflects the 'improvised' instrumental performance in various types of unmetered folk songs. The proposal that forms the basis of the thesis is that the 'açış' practice we encounter throughout the unmetered folk songs shows common motifs with in each style. This proposal is based on the 'signifier + signified = sign' equation of the 'semiotics/semiology'. For each type of unmetered folk songs, the main problematic of the thesis is what the signifiers are that provide with in the context of criteria such as vocal pattern, performance techniques and flow characteristics in the 'açış' performed with 'baglama'.

151