Bir toplum ruh sağlığı merkezinden hizmet alan şizofreni hastalarının hizmet alma sürelerinin hastalar ve bakım verenleri üzerindeki etkileri

Abstract

Araştırmanın amacı doğrultusunda; şizofreni hastalarının Toplum Ruh Sağlığı Merkezinden (TRSM) hizmet alma sürelerinin; içgörü, işlevsellik, yaşam kalitesi, ilaç uyumu ve intihar düşüncelerine etkisini ve bakım verenlerinin, TRSM'den hizmet alma sürelerinin depresyon, anksiyete, bakım veren yükü ve yaşam kaliteleri üzerinde etkisi incelendi. Araştırmanın örneklemini TRSM'de takip edilen 170 hasta ve hasta yakını oluşturdu. Şizofreni hastalarının verileri bilgi formu, Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalite Ölçeği-Kısa Formu (WHOQOL-BREF), Bilişsel İçgörü Ölçeği, Şizofreni Hastalarında İşlevsel İyileşme Ölçeği, Klinik Global İzlenim Ölçeği, İlaç Tutum Envanteri, Beck İntihar Düşüncesi Ölçeği, Kısa Psikiyatrik Değerlendirme Ölçeği, bakım verenlerin verileri ise Beck Depresyon Ölçeği, Beck Anksiyete Ölçeği, Zarit Bakım Veren Yükü Ölçeği ve WHOQOL-BREF ile Ağustos 2019-Nisan 2020 tarihleri arasında toplandı. Elde edilen veriler SPSS ortamında, korelasyon ve regresyon testleri ile analiz edildi. Şizofreni hastalarının TRSM'den hizmet alma süreleri arttıkça hastalık içgörü (p<0,01) ve işlevsellik düzeylerinin (p<0,01), yaşam kalitelerinin arttığı (p<0,01) saptandı. Çalışmaya alınan şizofreni hastalarının bakım verenlerinin TRSM'den hizmet alma süreleri arttıkça, bakım verenlerde ortaya çıkan depresif semptomların, anksiyete düzeylerinin ve bakım veren yük algılarının azaldığı (p<0,01), yaşam kalitelerinin arttığı saptandı (p<0,01). Hastalarda TRSM'den hizmet alma süresinin işlevsel iyileşme, içgörü ve yaşam kalitesi-ruhsal alanını, (R= 0,534, R2 =0,285, p<0,01) hasta yakınlarında ise, bakım veren yükü ve yaşam kalitesi-çevresel alanını (R= 0,472, R2 =0,223, p<0,01) yordayıcı etkiye sahip olduğu bulundu. Toplum ruh sağlığı merkezinden şizofreni hastalarının düzenli ve uzun dönemleri kapsayan hizmet alımlarının sağlanması gerektiği tespit edildi. Bu bireylerin bakım verenlerinin de sürece dahil edilmesinin olumlu sonuçlar doğuracağı düşünülmektedir.The study was carried out to determine the effect of following up time in schizophrenia patients' on their insight, functionality, quality of life, drug compliance and suicidal thoughts and their caregivers' depression, anxiety, caregiver burden, and quality of level who received treatment in Community Mental Health Center (CMHC). The sample consisted of 170 patients and their caregivers. The patient data were collected with information form, The World Health Organization Quality of Life Short (WHOQOL-BREF), Cognitive Insight Scale, Functional Recovery Scale in Schizophrenia Patients, Clinical Global Impression Scale, Drug Attitude Inventory, Beck Suicide Thought Scale, Brief Psychiatric Rating Scale, and the caregivers' data were collected with Beck Depression Scale, Beck Anxiety Scale, Zarit Caregiver Burden Scale and WHOQOL-BREF between the August 2019 and April 2020. The data were analyzed by correlation and regression tests in SPSS. As a result of our study, it was found that schizophrenia patients have high insight (p<0.01), functionality levels (p<0.01), quality of life (p<0.01) scores while the following up time in CMHC was increased. While the following up time in CMHC increased, scores of the caregivers decreased in depressive, anxiety, perceiving burden scales (p<0.01) and increased in their quality of life levels (p<0.01). According to regression analyzed, there is a highly and significant relation between the patients' insight, functionality levels, quality life-psychological domain (R=0.534, R2=0.285, p<0.01), caregivers' burden level, quality life-environment domain (R=0.472, R2 =0.223, p<0.01) and following up time to CMHC. It was determined that schizophrenia patients registered in CMHC should be provided with regular and long term service purchases. It was thought that including the caregivers of the patient process, would have positive effects to the caregivers.