Tekstil sektöründe ortalama maliyet sistemi ile hedef maliyetlendirme sisteminin karşılaştırılması ve örnek uygulama

Abstract

Tekstil sanayi, ülkelerin ekonomik kalkınma sürecinde önemli rol oynayan bir sanayi dalıdır. Gelişmiş ülkelerin 18. yüzyılda gerçekleştirdikleri sanayileşme sürecinde önemli katkısı olan tekstil sanayi, günümüzde de gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmalarında benzer bir rol oynamaktadır. Türkiye'de tekstil üretiminin tarihi Osmanlı dönemine uzanmaktadır. 16. ve 17. yüzyıllarda, tekstil üretimi yaygın ve ileri düzeyde idi. Cumhuriyet döneminde ise 1923 – 1962 yılları arasında Türkiye büyük bir tekstil üretim kapasitesine ulaşmıştır. Günümüzde Türk tekstil ve hazır giyim sektörü ekonominin lider sektörlerinden birisi olup, ihracat gelirlerinin %22.6'sına tekabül etmektedir. Sektörde yaklaşık 2 milyon kişi çalışmakta olup, Türkiye'nin en büyük istihdam grubunu temsil etmektedir. Türkiye ekonomisi ve sanayisi içinde önemli bir yere sahip olan bu sektörün değişen dünya rekabet şartlarına uyum sağlaması gerekmektedir. 2008 yılına kadar korunma önlemi kapsamında büyük üretim ve ihracat potansiyeline sahip olan Çin'e karşı uygulanacak kotaların tamamen kalkması sonrasında bu sektörlerde dış ticaret genel Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kuralları kapsamında yürütülmektedir. Bu tarihten sonra özellikle Türkiye'nin en büyük pazarı olan Avrupa Birliği (AB)'nin Çin'e uyguladığı halde Türkiye'ye kota uygulamaması nedeniyle bu pazarda sahip olduğu göreceli avantajı ortadan kalkmıştır. Bu çalışmada öncelikle XXX Sanayi Ticaret A.Ş'nin geleneksel maliyet sistemi içerisinde ortalama maliyet yöntemi ile hedef maliyetlendirme yönteminde birim maliyetler ayrı ayrı hesaplanıp, mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerileri değerlendirilerek iki maliyet sisteminin sonuçları karşılaştırılmıştır. Son olarak gerek XXX Sanayi Ticaret A.Ş gerek sektörün geleceği açısından yapılması gerekenlere değinilmiştir.

Textile industry is a branch of industry that plays an important role in the economic development process of countries. Textile industry, which made a significant contribution in the industrialisation period of developed countries in the 18th century, plays a similar role in economic progress of developing countries today. The history of textile production in Turkey dates back to the Ottoman period. Textile production was widespread and advanced in 16th and 17th centuries. Turkey reached a large textile production capacity between 1923 and 1962 in the Republic Period. Turkish textile and ready-made clothing sector is one of the leading sectors of economy today, and corresponds to 22.6% of export revenue. Approximately 2 million people are employed in the sector, representing the largest employment group of Turkey. Having a significant place in Turkey's economy and industry, this sector should accommodate itself to changing global competition conditions. Upon annulment of quota applications against China, which had great production and export potential within the scope of safeguard measures until 2008, foreign trade in these sectors has been carried out as per World Trade Organization (WTO) rules. After this date, its relative advantage in this market was eliminated due to the fact that Turkey's largest market, European Union (EU) does not impose quotas on Turkey although it applies quotas on China. In this study, first of all, unit costs are separately calculated in average cost method and target costing method within the conventional cost system of XXX Industry and Trade Incorporated Company; and the results of two costing systems are compared by assessing the current situation, problems and solution offers. Finally, the study discusses what should be done for the future of both XXX Industry and Trade Incorporated Company and the sector.