Akut koroner sendrom tanılı hastaların hastalık algısı ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, Akut Koroner Sendrom (AKS) tanılı hastaların hastalık algısı ve anksiyete düzeylerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı yöntemle yapıldı. Araştırma verileri anket yöntemi ile toplandı. Araştırma, 1.3.2019 – 1.9.2019 tarihleri arasında İl Sağlık Müdürlüğü'ne bağlı bir eğitim ve araştırma hastanesinde gerçekleştirildi. Yapılan çalışmaya 374 kişi katıldı. Veri toplama araçları olarak; Hasta Bilgi Formu, Hastalık Algısı Ölçeği (HAÖ), Durumluk ve Sürekli Kaygı Ölçeği kullanıldı. Verilerin analizinde Shapiro-Wilk testi, Bağımsız gruplar t testi, Mann-Whitney U testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Kruskal-Wallis testi ve korelasyon analizleri kullanıldı. Araştırmaya katılan AKS'li hastaların HAÖ 'Kimlik' boyutu yüzdelerine bakıldığında en sık 'ağrı' deneyimlendiği tespit edildi. 'Hastalık hakkındaki görüşleri' boyutunun alt boyut puan ortalamalarının 'Süre (Akut/Kronik)' 18,03±7,12, 'Sonuçlar' 19,16±4,33, 'Kişisel kontrol' 21,56±4,05, 'Tedavi kontrolü' 19,23±3,42, 'Hastalığı anlayabilme' 18,55±3,94, 'Süre (Döngüsel)' 12,43±4,07, 'Duygusal temsiller' 20,55±4,70 olduğu belirlendi, 'Hastalık nedenleri' boyutunun alt boyut puan ortalamaları ise 'Psikolojik atıflar' 16,21±4,44, 'Risk faktörleri' 18,57±4,67, 'Bağışıklık' 6,45±2,30, 'Kaza/Sans' 4,01±1,58 olarak bulundu. AKS'li hastaların durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin orta düzeyde olduğu belirlendi. 'Hastalık hakkındaki görüşleri'nin alt boyutlarından 'Sonuçlar', 'Kişisel kontrol', 'Tedavi kontrolü', 'Hastalığı anlayabilme', 'Duygusal temsiller'; 'Hastalık nedenleri'nin alt boyutlarından 'Psikolojik atıflar' ve 'Bağışıklık' ile 'Durumluk Kaygı Ölçeği' puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlendi (p<0,05). HAÖ 'Kimlik' boyutu; 'Hastalık hakkındaki görüşleri' boyutunun 'Sonuçlar', 'Hastalığı anlayabilme', 'Süre (Döngüsel)', 'Duygusal temsiller' alt boyutları ve 'Hastalık nedenleri' boyutunun 'Psikolojik atıflar' ve 'Risk faktörleri' alt boyutları puan ortalamaları ile 'Sürekli Kaygı Ölçeği' puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlendi (p<0,05). Bu sonuçlar doğrultusunda; sağlık profesyonellerinin özellikle hemşirelerin, akut koroner sendrom tanılı hastaların hastalık algılarının ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi ve buna yönelik planlı eğitim ve danışmanlık yapmaları önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Akut Koroner Sendrom, Hastalık algısı, Anksiyete.

The aim of this descriptive study was to determine the level of anxiety and anxiety in patients with Acute Coronary Syndrome (ACS). Survey data were collected by questionnaire method. The research was conducted between the dates of 1.3.2019 - 1.9.2019 in a government hospital. 374 patient participated in the study. Patient Information Form, Disease Perception Scale and State and Trait Anxiety Scale were used to obtain the data. Statistical methods, Shapiro-Wilk test, Independent groups t test, Mann-Whitney U test, One-Way ANOVA, Kruskal-Wallis test and correlation analysis were used for data analysis. When the percentages of the 'Identity' subscale of the illness perception scale of the patients with ACS were examined, it was found that the most frequent 'Pain' was experienced. Mean scores of the subscales of disease perception were; 'Duration (Acute / Chronic)' 18.03±7.12, 'Results' 19.16±4.33, 'Personal control' 21.56±4.05, 'Treatment control' 19.23±3.42, 'Understanding the disease' 18.55±3.94, 'Duration (cyclic)' 12.43±4.07, 'Emotional representations' 20.55±4.70, 'Psychological references 16.21±4.44, 'Risk factors' 18.57±4.67, 'Immunity' 6.45±2.30, 'Accident / Chance' was found to be 4.01±1.58. The state and trait anxiety levels of the patients with ACS were moderate. A statistically significant positive correlation was found between 'Results' of illness perception sub-dimensions, 'Personal control', 'Treatment control', 'Understanding the disease', 'Emotional representations', 'Psychological attribution', and 'Mean scores of immunity' and State Anxiety Scale (p<0.05). A significant positive correlation was found between the mean scores of continuous anxiety scale and 'Identity', 'Results', 'Understanding of the disease', 'Duration (cyclical)', 'Emotional representations', 'Psychological attribution', and 'Risk factors' (p<0.05). In line with these results; It is recommended that health professionals, especially nurses, determine the perceptions and anxiety levels of patients with acute coronary syndrome and provide planned training and counseling for this purpose. Key Words: Acute Coronary Syndrome, Disease perception, Anxiety.