Jinekolojik kanserli hastalarda algılanan stres ile umut düzeyinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, jinekolojik kanserli hastaların algıladıkları stres düzeyi ile umut düzeyini belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel olarak yapılmıştır. Araştırma, Haziran-Ekim 2018 tarihleri arasında, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinin kadın hastalıkları ve doğum kliniğinde yatarak ve radyasyon onkolojisi ünitesinde günübirlik tedavi gören, çalışmaya katılmayı kabul eden 124 hasta ile yapılmıştır. Veriler yüz yüze görüşme yöntemiyle, araştırmacı tarafından hazırlanan sosyo-demografik ve hastalığa ilişkin özellikleri içeren genel bilgi formu, stres düzeylerini ölçmek amacıyla 'Algılanan Stres Ölçeği' ve bireylerin umut düzeylerini belirlemek amacıyla 'Sürekli Umut Ölçeği' ile elde edilmiştir. Veriler SPPS 22.0 programında değerlendirilmiş ve analizinde Kruskal Wallis testi, Man Whitney U testi ve sperman korelasyon testi kullanılmıştır. Hastaların yaş ortalaması 57,18'dir, %79,8'i ilköğretim mezunu, %87,1'i evli ve %88,7' sinin çocuğu vardır. Hastaların %58,1'i endometrium tanısı almış, %87,1'i hastalığın tanısını 1-6 ay öncesinde aldığını, %57,3'ü hastalık hakkında bilgiyi doktordan aldığını, %51,6'sı hastalığın evresini bilmediğini, %81,5'i yatarak tedavi gördüğünü, %84,7'si ameliyat olduğunu, %8,9'nu kemoterapi tedavisi görmediğini, %96'sı psikolojik destek almadığını, %79,8'i psikolojik desteğe ihtiyaç duymadığını ifade etmiştir. ASÖ puan ortalaması 34,56±8,27 ve SUÖ puan ortalaması 56,31±7,80 olarak bulunmuştur. Sosyo demografik veriler ile ASÖ ve SUÖ toplam puanı arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0,05). Psikolojik desteğe ihtiyaç duyan hastalarda ASÖ toplam puanı ve ASÖ yetersizlik özyetersizlik algısı alt boyutu ve stres/rahatsızlık algısı alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). Olumsuz duygular hisseden hastalarda ASÖ toplam puanı ve stres/rahatsızlık algısı alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). Olumlu duygular hisseden hastalarda SUÖ toplam puanı, SUÖ alternatif yollar düşüncesi alt boyutu ve SUÖ eyleyici düşünce alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). ASÖ ile SUÖ arasında negatif yönde orta düzeyde korelasyon bulunmuştur (p<0,05). Hastaların algıladıkların stresin şiddetini hastaların olumsuz duygular içinde olması, psikolojik desteğe ihtiyaç duyması ve yatarak tedavi alması belirlemektedir. Umut düzeyi belirleyicisi ise hastaların olumlu duygular içinde olması olarak saptanmıştır. Bireylerin algılanan stres düzeyi ve umut düzeyleri arasında istatistiksel olarak negatif yönde orta düzeyde ilişki saptanmıştır. Bu sonuçlara göre, jinekolojik kanser hastalarında umudun yüksek olması algılanan stresi azaltmaktadır. Çalışma bulgularına göre stres ile umudu etkileyen faktörlerin göz önünde bulundurulması, yatarak tedavi gören, olumsuz duygular içinde olan hastaların dugularını ve düşüncelerini rahatça ifade edebilecekleri ortamların yaratılması ve hastaların psiko-sosyal açıdan değerlendirilerek umut düzeylerini yükseltecek girişimlerin yapılması önerilmiştir. Anahtar Kelimeler: Jinekolojik kanser, Algılanan stres, Umut.This study was carried out as descriptive and cross-sectional in order to determine the perceived stress and hope in gynecological cancer patients. The study was conducted between June and October 2018 with 124 inpatients treated at Kocaeli University Medical Faculty Hospital's Obstetrics and Gynecology Clinic. The data were collected through face-to-face interview, a general information form including socio-demographic and disease-related features prepared by the researcher, the Perceived Stress Scale and the Dispositional Hope Scale. The data were evaluated in SPSS 22 program and Kruskal Wallis test, Man Whitney U test and sperman correlation test were used in the analysis. The mean age of the patients was 57,18, 79,8% were primary school graduates, 87,1% were married and 88,7% had children. 58.1% of the patients were diagnosed with uterine cancer, 87.1% had diagnosed the illness 1-6 months ago, 57.3% had information about the illness from the doctor, 51.6% did not know the stage of the illness,% 81.5% had received inpatient treatment, 84.7% had undergone surgery, 8.9% had not received chemotherapy treatment, 96% had no psychological support, 79.8% did not require psychological support. The mean score of Perceived Stress Scale (PSS) was 34,56 ± 8,27 and the mean score of Dispositional Hope Scale (DHS) was 56,31 ± 7,80. There was no significant relationship between socio-demographic data and total score of PSS and DHS (p <0.05). There was a significant relationship between PSS total score and the non-self-efficacy perception sub-dimension and stress/discomfort perception sub-dimensions in patients who needed psychological support (p <0.05). There was a significant relationship between PSS total score and stress/discomfort perception sub-dimensions in patients who felt negative emotions (p <0.05). In patients who felt positive feelings, a significant relationship was found between the total score of the DHS, the sub-dimension of the idea of alternative routes to SUI, and the sub-dimensions of DHS actuating thinking (p <0.05). A negative correlation was found between DHS and PSS. The predictors of the severity of the perceived stress level of the patients determine the negative emotions of the patients, the need for psychological support and the inpatient treatment. The predictor of hope was determined to be positive emotions. There was a moderate negative correlation between perceived stress level and hope levels of individuals. According to these results, high hope in gynecologic cancer patients reduces perceived stress. According to the study findings, it is suggested to take into consideration the factors that affect the hope with stress, to create environments where patients who are in treatment, who have negative feelings can express their thoughts and thoughts, and to evaluate the patients' psycho-social aspects and to increase their level of hope. Key Words: Gynecologial cancer, Perceived stress, Hope