Kronik hastalık tanısı ile izlenen çocukların ebeveynlerinin akılcı ilaç kullanım tutumlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, kronik hastalık tanısı ile izlenen çocukların ebeveynlerinin akılcı ilaç kullanım tutumlarının incelenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Kocaeli Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Pediatri Servisi'nde yatan 132 çocuğun ebeveyni oluşturmuştur. Veriler 'Veri toplama formu' ve 'Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Ebeveyn Tutum Ölçeği (AİKYETÖ)' kullanılarak toplanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler SPSS 21.0 programında uygun istatistiksel analizler kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmaya katılan ebeveynlerin %89,4'ü anne olup %44,7'si 26-35 yaş grubundadır. Ebeveynin anne-baba olması, yaşı, medeni durumu, aile tipi, gelir durumu, sosyal güvence durumu ve çocuk sayısı, çocuğun tanısı, cinsiyeti, yaşı, tanı yaşı, ilaç tedavisi için başvurulan yer, reçetesiz verilen ilaç türü değişkenleri ile AİKYETÖ puan ortalamaları arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamsızdır (p>0,05). Ebeveynin öğrenim durumu arttıkça 'Etkili ve Güvenli Kullanım' alt boyut ve AİKYETÖ toplam puan ortalamalarının arttığı belirlenmiştir (p<0,05). Çalışan ebeveynlerin 'Doğru ve Bilinçli Kullanım' alt boyut ve AİKYETÖ toplam puan ortalamalarının çalışmayanlara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0,05). İl merkezinde yaşadığını belirten ebeveynlerin ilçede yaşayanlara göre akılcı ilaç kullanım tutum puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Araştırmanın sonuçları doğrultusunda; ebeveynin öğrenim düzeyi, çalışma durumu ve yaşadığı yer değişkenlerinin ebeveynlerin akılcı ilaç kullanım tutumunun %12,7'lik kısmını açıkladığı görülmektedir. Bu bağlamda halk sağlığını geliştirebilmek için ilçe merkezinde yaşayan, çalışmayan ve öğrenim düzeyi düşük olan aileler için akılcı ilaç kullanımına ilişkin planlı eğitimlerin verilmesi önerilebilir. Anahtar Kelimeler: Akılcı ilaç kullanımı, kronik hastalık, çocuk, ebeveyn, hemşire

This study was conducted as a descriptive study to assess the rational drug use views of parents of children who had been diagnosed with a chronic disease. The sample of the study consisted of the parents of 132 children hospitalized in Kocaeli University Research and Application Hospital Pediatrics Service. The data were co1llected using the 'Data collection form' and the 'Parental Attitude Scale towards Rational Drug Use (AIKYETS)'. The data generated as a consequence of the study were analyzed using the SPSS 21.0 program's proper statistical analyzes. 89.4% of the parents surveyed were mothers and 44.7% were in the 26-35 age group. Marial status, age, marital status, family type, economic status, social security status, number of children, child diagnosis, gender, age, age of diagnosis, point of reference for drug treatment, over-the-counter drug type factors, and EIC score averages have no statistical significance (p>0.05). The 'Effective and Safe Use' sub-dimension of the ECHR, as well as the AIKYETÖ total score averages, increased as the parent's learning status improved (p<0.05). Working parents' 'Correct and Conscious Use' subsize and AIKYETÖ overall score averages were shown to be higher than nonworking parents' (p<0,05). It was determined that the rational drug use attitude scores of the parents who stated that they lived in the city center were higher than those who lived in the district (p<0.05). In line with the results of the research; It is seen that the parent's education level, employment status and place of residence explain 12.7% of the parents' rational drug use attitude. In this context, in order to improve public health, it can be suggested that planned trainings on rational drug use should be given to families who live in the district center, do not work and have a low level of education. Keywords: Rational drug use, chronic disease, child, parent, nurse.