Tescilsiz Tasarımların Sınai Mülkiyet Kanunu ve Gümrük Mevzuatı Kapsamında Korunması

Abstract

Bu tez, tasarıma ilişkin koruma düzenlemelerinin, Sınai Mülkiyet Kanunu ve Gümrük Mevzuatı çerçevesinde, tescilsiz tasarımları esas alarak incelemektedir. Ayrıca, Gümrük Birliği'nin son döneminin uygulanmaya konmasına ilişkin 22 Aralık 1995 tarih ve 1/95 sayılı Türkiye – AT Ortaklık Konseyi Kararı'nın Türkiye'deki ilgili düzenlemelerin geliştirilmesindeki kritik rolüne de değinilmektedir. Tescilsiz tasarımın hukuki korunmasını inceleyen bu çalışma, tescilli ve tescilsiz tasarımlar için temel kriter olan yenilik ve ayırt edici nitelik kavramlarına odaklanmaktadır. Bu kriterler, Sınai Mülkiyet Kanunu hükümleri ile 12 Aralık 2001 tarih ve 6/2002 sayılı Konsey Tüzüğü'nün Topluluk Tasarımlarıyla ilgili düzenlemeleri arasında karşılaştırılmaktadır. Ayrıca, tescilsiz tasarımların 'kamuya sunulması' kavramı da incelenmiştir. Tescilsiz tasarımlara ilişkin korumanın başlamasında rol oynayan kamuya sunma kavramının ne zaman gerçekleştiğinin ispatındaki zorluklar vurgulanmış; bu soruna, yaratıcı bir yaklaşım ile mevcut ispat araçlarına ek olarak, gümrük beyannamelerinin de ispat aracı olarak kullanılabileceği ileri sürülmüştür. Ayrıca, tez, ilgili ilkelerin içtihatlarda nasıl uygulandığını, Türk mahkemelerinin tasarım ihlallerini nasıl değerlendirdiğini de incelemektedir. Buna ek olarak, Türk Gümrük Mevzuatı ve gümrük idarelerinin, özellikle tasarımlar ile ilgili sınai hakların korunmasına yönelik almış oldukları önlemler ve hak sahiplerinin gümrük idarelerine başvurmasına ilişkin düzenlemeler de incelenmiştir. Gümrük idarelerinin, sınai mülkiyet haklarını ihlal eden eşyayı alıkoyması ve gümrük işlemlerini durdurulmasına ilişkin aldıkları tedbirler ele alınmış; hak sahibinin, bu işlemler sonrasında haklarını korumak için atabileceği adımlar üzerinde de durulmuştur.

This thesis explores the intersection of design protection regulations, specially unregistered design protection under Turkish Industrial Property Code and Turkish Customs Legislation. Since the Decision numbered 1/95 of the EC-Turkey Association Council, dated 22 December 1995, concerning the implementation of the final phase of the Customs Union, plays a crucial role in improving the relevant regulations in Turkey, it is addressed in this thesis. In examining the legal protection of designs, the study focuses on the core concepts of novelty and individual character, which are fundamental criteria for both registered and unregistered designs. These criteria are compared between the provisions of Turkish Industrial Property Code and the Council Regulation No. 6/2002 of 12 December 2001 on Community Designs. It also explores the concept of 'public disclosure' of unregistered designs. The thesis addresses a significant challenge in proving the public disclosure of unregistered designs under the Turkish Industrial Property Code, particularly regarding the determination of when design protection commences. The difficulty of establishing the exact moment a design is publicly disclosed is explored, with an emphasis on the complexities involved in proving the start of design protection for unregistered designs. A novel solution is proposed, suggesting that customs declarations may serve as an effective evidentiary tool in this context. By linking knowledge of customs procedures and regulations with the challenges of proving public disclosure, the paper offers a creative approach to overcoming existing legal hurdles in the protection of unregistered designs. Also, the thesis explores how these principles are applied in case law, providing insights into how Turkish courts assess design infringement and the legal thresholds for protection. In addition, the Turkish Customs Legislation and the measures taken by customs administration, particularly those related to the protection of industrial property rights concerning designs, as well as the provisions regarding the rights holders' ability to appeal to customs administration, have been examined. Furthermore, the steps taken by customs administration regarding the detention of goods infringing industrial property rights and the suspension of customs procedures have been addressed. The actions that the rights holder may take to protect their rights following these procedures have also been discussed.