Omurilik yaralanmalı olgularda fiziksel engelli bireyler için fiziksel aktivite skalası'nın kültürel adaptasyonu ve Türkçe versiyonu: Güvenirlik ve geçerlik çalışması

Abstract

Bu çalışmanın amacı omurilik yaralanmalı olgularda Fiziksel Engelli Bireyler İçin Fiziksel Aktivite Skalası (FEBFAS)'ın kültürel adaptasyonunu yapmak, Türkçe versiyonunu geliştirmek ve geçerliğini ve güvenirliğini araştırmaktır. 13 sorudan oluşan FEBFAS çeviri ve geri çeviri yöntemi ile Türkçe'ye uyarlandı. Çalışmamıza tekerlekli sandalyeye bağımlı, 18 yaş üstü, Türkçe okuyup yazabilen 47 hasta (26 kadın, 21 erkek) dâhil edildi. Olgulara hasta değerlendirme formu, Türkçe FEBFAS, Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçeği (FBÖ), Barthel Günlük Yaşam Aktivileteleri İndeksi (Barthel GYA İndeksi), Manuel Tekerlekli Sandalye İtme Testleri, Gövde Bozukluk Ölçeği (GBÖ), Modifiye Fonksiyonel Uzanma Testi, Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Değerlendirme Aracı Kısa Formu (WHOQOL-BREF), Nottingham Sağlık Profili (NHP), Craig Engellilik Değerlendirme ve Raporlama Tekniği Kısa Formu (CHART-SF), Beck Depresyon Envanteri (BDE) ve Beck Anksiyete Envanteri (BAE) uygulandı. Güvenirlik test-tekrar test ve iç tutarlık ile belirlendi ve Cronbach alpha katsayısı hesaplandı. Test-tekrar test güvenirliği Pearson korelasyon analizi ve sınıf içi korelasyon katsayısı (ICC) kullanılarak değerlendirildi. Faktör analizi, benzer ölçek ve kriter geçerliği değerlendirildi. Cronbach Alfa katsayısı 0,725 olarak bulundu. Maddelerin toplam puanı arasında orta ile iyi düzeyde anlamlı ilişki bulundu (p<0,05). ICC katsayısı 0,851 bulundu. Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) değeri 0,641, Barlett testi için p=0,00 bulundu ve yeterli örnek büyüklüğüne sahip olduğumuz anlaşıldı. FBÖ, Barthel GYA İndeksi, WHOQOL-BREF, NHP ve CHART-SF ile FEBFAS arasında orta seviyede pozitif yönde, 20 Metre İtme ve Slalom Testleri ile yüksek seviyede negatif yönde, 6 Dakika İtme Testi ile orta seviyede pozitif yönde anlamlı ilişki bulundu. Çalışmamızın sonucuna göre Türkçe FEBFAS geçerli ve güvenilir bir ölçektir, omurilik yaralanmalı olgularda fiziksel aktivite seviyesini değerlendirmek için kullanılabilir. Anahtar Kelimeler: Omurilik Yaralanması, Fiziksel Aktivite, Fiziksel Engelli Birey, Geçerlik, Güvenirlik

The aim of this study is to make the cultural adaptation and to improve the Turkish version of the Physical Activity Scale For Individuals With Physical Disabilities (PASIPD) and to investigate its validity and reliability in individuals with spinal cord injury. FEBFAS, which consisted of 13 questions, was adapted to Turkish by translation and back translation method. The study included 47 (26 females, 21 males) wheelchair-dependent patients aged over 18 years who could read and write Turkish. Patient evaluation form, Turkish FEBFAS, Functional Independence Measures (FIM), Barthel Activities of Daily Life Index (Barthel ADL Index), Manual Wheelchair Propulsion Tests, Trunk Impairment Scale (TIS), Modified Functional Reach Test, World Health Organization Quality of Life Assessment Tool Short Form (WHOQOL-BREF), Nottingham Health Profile (NHP), Craig Disability Assessment and Reporting Technique Short Form (CHART-SF), Beck Depression Inventory (BDI) and Beck Anxiety Inventory (BAI) were applied. Reliability was determined by test-retest and internal consistency and Cronbach's alpha coefficient was calculated. Test-retest reliability was evaluated using Pearson correlation analysis and intraclass correlation coefficient (ICC). Factor analysis, convergent and discriminant validity and criterion validity were evaluated. Cronbach's alpha coefficient was found to be 0.725. There was a significant correlation between the total score of the items (p <0.05). ICC coefficient was found to be 0.851. Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) value was found to be 0.641, Barlett test was found to be p=0.00, and it was found that we had sufficient sample size. FIM, Barthel GYA Index, WHOQOL-BREF, NHP, CHART-SF and FEBFAS were moderately positively correlated, 20 Meters Propulsion and Slalom Tests were highly negative, and 6 Minute Push Propulsion were moderately positive. According to the results of our study, Turkish FEBFAS is a valid and reliable scale and can be used to evaluate the level of physical activity in patients with spinal cord injury. Keywords: Spinal Cord Injury, Physical Activity, Physical Disabled Person, Validity, Reliability