İstanbul'da özel bir tıp merkezinin beslenme ve diyet polikliniğine başvuran yetişkin bireylerin probiyotik besin bilinci ve tüketim sıklığının değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, İstanbul'da özel bir tıp merkezinin beslenme ve diyet polikliniğine başvuran yetişkin bireylerin probiyotik besinler hakkındaki düşüncelerinin ve tüketim durumlarının belirlenmesidir. Ocak 2019 – Şubat 2019 tarihleri arasında 18-65 yaş arasındaki 18 erkek, 159 kadın toplam 177 katılımcıya anket formu uygulanarak yapılmıştır. İki kısımdan oluşan anket formunun birinci kısmı kişisel özellikleri içerirken, ikinci kısmı ise probiyotik besinler hakkında bilgi düzeyinin belirlenmesi üzerinedir. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS 22.0 İstatistik paket programı kullanılmıştır. Niteliksel verilerin karşılaştırılmasında ise Pearson Ki-Kare testi ve Fisher Exact test kullanılmıştır. Sonuçlar %95 güven aralığında, p<0,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Katılımcıların anketteki sorulara verdikleri cevaplara ilişkin tablolar verilmiştir. Katılımcıların %50,8'i probiyotikleri doğru tanımlamış, probiyotik mikroorganizmaları bildiğini ifade etmiştir. Katılımcıların %88,7'si probiyotik besin tükettiğini belirtirken, %11,3'ü tüketmediğini belirtmiştir. Probiyotiklerin en yaygın tüketim nedeni; %71,9'u sindirim sistemine faydalarının olması, tüketmeme nedeni ise %50,0 'ihtiyaç duymama' olarak bulunmuştur. Araştırma sonucu katılımcıların %61,3'ü bu ürünlerden yarar gördüğünü belirtirken, en çok yarar görülen hastalıkların %90,6'sı kabızlık, %21,5'i ishal, %8,4'ü inflamatuar bağırsak hastalıkları ve %6,5'i alerji olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmada zayıf bireylerin %1,2'sinin, normal ağırlıklı bireylerin %12,7'sinin, fazla kilolu bireylerin % 34,5'inin, obez bireylerin ise %39,3'ünün probiyotik besin tükettiği saptanmıştır. En çok tüketilen probiyotik besinler sırasıyla probiyotik yoğurt (%91,9), kefir (%49,7), probiyotik peynir (%28,4), probiyotik süt (%10,4) ve kımızdır (%0,58). Katılımcıların %61,3'ü probiyotik besinlerden yarar görmüşken, %38,6'sı yarar görmediğini bildirmiştir. Probiyotik besinlerden yarar görülmesi ile probiyotik ürün tüketimi sıklığı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardır (p<0,05). Probiyotik ürün tüketimi sıklığı ile Beden Kütle İndeksi (BKİ) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur (p>0,05). Toplum genelinde bireylerin prebiyotik ve probiyotik besinler konusundaki bilgi düzeylerinin arttırılmasına yönelik farkındalık çalışmalarının yapılmasının gerekli olduğu düşünülmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Probiyotik, Probiyotik tüketimi, Sağlık

The aim of this study is to determine the thoughts about probiotic foods and the consumption status of adult individuals who applied to a nutrition and diet policlinic of a private medical center in İstanbul. Between January 2019 and February 2019, a total of 177 participants (18 male, 159 female) aged 18-65 years were enrolled in the questionnaire. The first part of the two-part questionnaire includes personal characteristics, while the second part is about determining the level of knowledge about probiotic foods. While evaluating the findings obtained in the study, SPSS 22.0 Statistics package program was used for statistical analysis. Pearson's chi-square test and Fisher Exact test were used to compare qualitative data. Results were evaluated at 95% confidence interval and p<0.05 significance level. Descriptive statistics and contingency tables were given for the answers of the participants in the questionnaire. 50.8% of the participants defined the probiotics correctly and stated that they knew the probiotic microorganisms. While 88.7% of the participants stated that they consumed probiotic nutrients, 11.3% of them stated that they did not consume. The most common cause of probiotic consumption is; 71.9% of it benefits to digestive system, and cause of not consuming is 50.0% 'no need'. As a result of the study, 61.3% of the participants stated that they benefited from these products; they mostly benefited for 90.6% constipation, 21.5% diarrhea, 8.4% inflammatory bowel diseases and 6.5% allergy. In the study, it was found that 1.2% of the weak individuals, 12.7% of the normal weighted individuals, 34.5% of overweight individuals and 39.3% of the obese individuals consumed probiotic food. The most consumed probiotic foods are; probiotic yogurt (91.9%), kefir (49.7%), probiotic cheese (28.4%), probiotic milk (10.4%) and kumiss (0.58%). While 61.3% of the participants benefited from probiotic foods, 38.6% did not benefit. It can be said that there is a statistically significant difference between taking benefits from probiotic products and the frequency of probiotic product consumption. It can be said that there is no statistically significant difference between the frequency of probiotic product consumption and BKI. It is believed that awareness studies should be conducted to increase the knowledge level of individuals about prebiotic and probiotic foods. KEYWORDS: Probiotic, Probiotic consumption, Health