İhracat finansmanında tercih edilen kaynakların risk boyutlarına göre incelenmesi

Abstract

Dünya ticaretinde yer alan tüm ihracatçılar mal bedelini mümkün olan en kısa sürede tahsil etmek, ithalatçılar ise ilgili bedeli mümkün olduğunca geç ödemek istemişlerdir. Söz konusu taleplerini teminatlı ve/veya teminatsız olarak banka veya finans kuruluşlarından aldıkları birtakım ödeme ve finansman hizmetleriyle gerçekleştirmişlerdir. Ülkemiz dış ticaretinde ihracatçıların en çok kullandığı mal mukabili ödeme yöntemi, ihracatçıyı önemli bir seviyede riske maruz bırakmaktadır. Risklerin belirli ölçüde sınırlandırıldığı akreditifli ödemeler ise formaliteleri açısından uzun sürmektedir. Söz konusu riskleri almak istemeyen ihracatçıların başvurduğu yöntemlerden biri, Eximbank alacak sigortası programı kapsamında alacak iskontosudur. Bu iskonto programı mal mukabili, vesaik mukabili ve akreditifli ihracat alacaklarını içermektedir. Yapılan literatür araştırmaları ve bankacılık tecrübelerime göre, alacak sigortası poliçesi klozlarında transit ticaret kapsam dışı bırakılmış olup; politik ve ticari riskler kapsama alınırken, amir banka riski de poliçe kapsamına alınmamıştır. Ayrıca iskonto hizmeti için bir başka bankanın da avali istenmektedir. Bu çalışmada klasik ödeme ve finansman yöntemleri açıklanmış olup, mal mukabili ihracat yapan firmaların BPO kullanabileceği, vadeli akreditifli ihracat yapan firmaların da transit ticaret yaptıkları ve/veya yeni bir pazara girdiklerinde ihracat bedelini amir banka riski almadan en kısa sürede tahsil etmek için Upas L/C akreditifi tercih edebilecekleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Bpo ödeme yöntemini tercih eden bir ihracatçının amir banka riskini almak istemediğinde, aynı anda Upas L/C'de kullanabileceği ifade edilmiştir.

All of the exporters in the world intend to collect export price in a short period and importers intend to make payment as possible as deferred. Both parties have been realizing their subject demands by transfer and financial services given by banks and financial institutions as guaranteed or unguaranteed. The most chosen payment method of exporters is cash against goods in our country that exposes them to risk in critical level. A letter of credit that restricts risks in spesific circumstances has some complicated processes. One of the methods is a Eximbank receivable discount on behalf of the receivable insurance programme. This discount programme includes cash against goods, cash against documents and letter of credit payment methods. According to literature research and my banking experience in receivable policy; transit trade was excluded, political and commercial risks included and applicant bank wasn't included. Besides, other bank's aval is needed in discount services given by Eximbank. Classical payment and financing methods was explained in this project and it was advised to use the BPO method instead of cash against goods method. In conclusion, exporters using deferred l/c should choose the Upas L/C method while entering the new markets and doing transit trade to be covered by reducing risk from applicant bank risk and collecting the export price in a short period. Meanwhile, it was explained that exporters using the Bpo method can use Upas L/C method in the same transaction to be protected from the risk of the applicant bank.