BİREYSEL İŞ YAPILANDIRMANIN SONUÇLARI: BİREYSEL İŞ YAPILANDIRMANIN PSİKOLOJİK SERMAYE VE İŞE ADANMIŞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

İş tasarımı, uzun bir geçmişe sahip bir çalışma alanı olup, işin tasarımı yoluyla çalışanlarınmotive edilmesi temel düşüncesine dayanır. İş tasarımı teorileri ve bu alanda çalışanaraştırmacılar, geleneksel olarak uzun yıllar işin tasarımı konusundaki sorumluluğunyöneticilere ait olduğu temel varsayımı üzerinden görüşlerini ifade etmişlerdir. Çalışmayaşamında özellikle son otuz yılda yaşanan değişim ve dönüşümler, işin tasarımına dafarklı yaklaşımların uygulanmasını gerektirmiştir. Çalışanların iş tanımları yerine rollerive belirsizlik ve karmaşıklık ile başedilmesini sağlayan proaktif davranışlar üzerine odaklananyeni yaklaşımlar, işin tasarımı konusunda da benzer bakış açılarının gelişmesineöncülük etmiştir. İşi yürüten kişinin kendi işini tekrar tasarlamasını ve işin farklı yönlerinideğiştirmesini içeren bireysel iş yapılandırma (job crafting), kişiye görevlerini, iş ilişkileriniya da işi algılamasını biçimlendirme fırsatı verir ve işin kendi beceri, ihtiyaç, değer vetercihleriyle uyumlu hale gelmesini sağlar. Bireysel iş yapılandırma bireysel ve örgütselsonuçlar üzerinde etkilidir. Bireysel iş yapılandırmanın etkili olduğu en önemli bireyselsonuçlar arasında işe adanmışlık ve psikolojik sermaye bulunmaktadır. Bu iki bireyselsonuç çalışanların iyi olma hali ve işle ilgili kişisel kaynaklarını geliştirmeleri ile ilgiliolmasının yanında önemli örgütsel sonuçlara da etki etmeleri açısından önemlidir. Bubağlamda ilgili yazın incelendikten sonra, bireysel iş yapılandırmanın bireysel sonuçlarüzerindeki etkisi ile ilgili bir çalışma yapılması kararlaştırılmıştır. Araştırmanın amacı,bireysel iş yapılandırma ile işe adanmışlık ve psikolojik sermaye arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir.Bireysel iş yapılandırmayı farklı biçimde operasyonelleştiren çalışmalarbulunmaktadır. Bu çalışmada ise Tims ve diğerlerinin (2012) geliştirdiği model kullanılmıştır.Kolayda örnekleme ile anket çalışması sayesinde 121 katılımcıdan elde edilenveriler SPSS paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesiaşamasında ilk olarak ölçeklere faktör ve güvenirlik testi uygulanmış, ardından değişkenlerarasındaki ilişkinin yönünü ve gücünü belirlemek için korelasyon ve regresyonanalizi uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre, sosyal iş kaynaklarının arttırılmasınınişe adanmışlığa etkisinin ve sosyal iş kaynaklarının arttırılmasının çalışanların psikolojiksermayelerine olan etkisinin incelendiği hipotezler reddedilmiş, diğer tüm hipotezlerkabul edilmiştir.