SİSTEMİK İZOTRETİNOİN TEDAVİSİNİN SERUM HORMONLARI VE MENSTRÜEL SİKLUS ÜZERİNE ETKİLERİ

Abstract

AMAÇ: Akne vulgaris tanısıyla izotretinoin tedavisi alan kadınhastaların serum hormon ve menstrüel sikluslarında ortaya çıkandeğişikliklerin araştırılması amaçlanmıştır.GEREÇ VE YÖNTEMLER: Retrospektif olarak yapılan buçalışmada, akne vulgaris nedeniyle izotretinoin tedavisi başlanmış,tedavi öncesi düzenli menstrüel sikluslara sahip, laboratuvarparametreleri normal sınırlarda olan, herhangi bir sistemik hastalığıbulunmayan ve başka ilaç kullanmayan kadın hastaların verileriincelenmiştir.BULGULAR: Çalışmaya dahil edilen 21 hastanın yaş ortalaması22±3.87 idi. Hastalara uygulanan izotretinoin kümülatif dozu123.90±4.71 mg/kg idi. Tedavi sırasında hastaların %19.1’indedehidroepiandrosteron sülfat (DHEAS), %23.8’inde serbesttestosteron (sT), %33.3’ünde total testosteron (tT) serumseviyelerinin referans aralığının üzerine çıktığı tespit edildi. OrtalamaDHEAS ve sT düzeylerinde tedavi öncesine kıyasla istatistiksel olarakanlamlı olmayan artış saptandı (p>0.05). Tedavi boyunca normalsınırlar arasında ortalama tiroid stimüle edici hormon değerlerindeistatistiksel olarak anlamlı (p<0.05) ve ortalama serbest T3düzeylerinde anlamlı olmayan (p>0.05) progresif azalma tespit edildi.Prolaktin, 17-hidroksiprogesteron, tT, folikül stimüle edici hormon,lüteinize edici hormon ve serbest T4 ortalama değerlerinde anlamlıbir fark bulunmadı (p>0.05). Tedavi sırasında hastaların %23.8'indemenstrüel düzensizlik oluştuğu saptandı. Bir hastada polimenore,bir hastada hipomenore ve üç hastada oligomenore ortaya çıktığı,oligomenore gelişen hastaların birinde de siklus ortası kanamaoluştuğu tespit edildi. Menstrüel düzensizlik gelişen hastalarınhormon değerlerinde herhangi bir değişiklik olmadığı belirlendi.SONUÇ: Bu çalışma izotretinoinin androjen metaboliması,tiroid hormonları ve menstrüel sikluslar üzerinde etkili olduğunugöstermektedir. Bu nedenle uzun süreli tedavilerde hiperandrojenizmve hipotiroidi açısından takip önerilmektedir. Anormal uterinkanamaların hormonal kaynaklı olmadığı düşünülmektedir. Ancakbu etkilerin hangi mekanizmalarla ortaya çıktığının kanıtlanabilmesiiçin ileri seviyede araştırmalara gerek vardır.