Hipomanik tutumlar ve pozitif yordamalar ölçeği kısa formunun geçerlik ve güvenilirlik çalışması

Abstract

Amaç: Kişilerde maniye yatkınlık yaratan, iki uçlu bozukluğa özgü bilişlerle ilgili araştırmalar son dönemlerde artmıştır. Mansell (2006) Hipomanik Tutumlar ve Pozitif Yordamalar Ölçeğini (HİTPOY) bu bilişleri belirlemek üzere geliştirmiştir. Bu çalışmada HİTPOYun kısa versiyonunun (Mansell ve Jones 2006) psikometrik özellikleri ülkemizdekiki uçlu bozukluk tanısı olan hastalarda incelenmiştir. Yöntem: Örneklem sönme dönemindeki 115 iki uçlu bozukluk tanısı alan hasta ile 103 sağlıklı kontrol katılımcısından oluşmaktadır. Katılımcılara Kısa-HİTPOY, Duygudurum Bozuklukları Ölçeği (DDBÖve Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği (FOTÖ) uygulanmıştır. Bulgular: Ters maddelerin alfa katsayısını düşürdüğü saptanmış ve bu maddeler toplam puan hesaplamasından çıkarılmıştır. Bu düzenlemsonrasında ölçeğin iç tutarlılığı yüksek bulunmuştur (bütün örneklemde r=0,84, klinik grupta r=0,83, kontrol grubunda r=0,86). Test-tekratest güvenilirliği oldukça yüksektir (r=0,41). Ölçeğin DDBÖ ve FOTÖ ile karşılaştırılmasıyla elde edilen ölçüt geçerliği yine yüksek bulunmuştur. Son olarak Kısa-HİTPOYun, klinik ve sağlıklı kontrol katılımcılarını ayırt edebildiği görülmüştür. Sonuç: Kısa-HİTPOY ülkemizde, sönme dönemindeki iki uçlu bozukluk tanısı olan hastaların hipomanik tutumlarını değerlendirmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçektir. Ayrıca bu ölçeğin ikuçlu bozukluğun bilişsel-davranışçı ve psikososyal müdahalelerde işlevsel olmayan tutumların belirlenmesi ve üzerine çalışılması için kullanılabileceği düşünülmektedir.