Tasarım Sürecinde Çevresel Algının Sınırlarını Diyalektik Bakış Açısıyla Yeniden Belirlemek

Abstract

Bireyin fiziksel çevreyi yapılandırma üzerindeki etkisi ve fiziksel çevrenin de bireyin davranışları üzerindeki belirleyici rolü çevresel algıyla başlar. Çevresel algı sürecinin, öznel yapısına ve zaman zaman farkındalığımızdan uzak durumuna rağmen, tasarımcılar için geliştirilmesi ve detaylandırılması gerekmektedir. Bu da ancak açıklayıcı bir araştırma yaklaşımını benimseyerek güvenilir bilginin ortaya çıkartılmasıyla mümkün olacaktır. Bu noktada, diyalektik yaklaşım, herhangi bir mekânsal tasarımı oluşturmak için gerekli seçenekleri ortaya koymada ve onların ilişkide olduğu temel bireysel, toplumsal, kültürel sistemi anlamada tasarım olgusunun kavramsal özelliklerini etkileyen eleştirel bir yöntem olarak sunulabilir. Bu bağlamda, bu makalenin temel amacı, tasarım sürecindeki aktörlerin çevresel algıyla ilişkili bilgi edinimlerini bir çevreyi ‘tanımlayarak’ başlayan ve çevreye ‘değer biçme’yle devam eden sistematik bir çerçeve etrafında diyalektik yaklaşıma dayandırmanın önemini vurgulamaktır. Bu maksatla, değer biçme ölçütlerinin diyalektiği, farklı çevresel tasarımlar üzerinden örneklendirilmiş,böylece çevresel algı sürecinin diyalektik yöntemin dört tür ilişkisiyle açıklandığında ve örneklendirildiğinde, çevresel değişimin kaçınılmaz olduğu açıklanmaya çalışılmıştır.