Paketli Hazır Yemek Hizmeti Alan Emziren Annelerin Yemek Hizmet Memnuniyetlerinin ve Sağlıklı Beslenme Tutumlarının Değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmada, emziklilik dönemine uygun besin içeriğine sahip olan ve zaman yönetimini kolaylaştıran paketli hazır yemek hizmet sistemini kullanan emziren annelerin, aldıkları yemek hizmetine yönelik memnuniyetleri, alınan hizmetin sağlıklı beslenme tutumları ve yaşam kalitesi üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, Şubat – Haziran 2024 tarihleri arasında İstanbul ili Sancaktepe ilçesinde paketli hazır yemek hizmeti (PHYH) sunan bir kuruluştan en az 1 haftalık emziren anne paketi kullanan 174 katılımcı ile kesitsel olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak dört bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. Anket formunun ilk bölümünde katılımcıların sosyo–demografik özellikleri, antropometrik ölçümleri ve paketli hazır yemek kullanımıyla ilgili sorular bulunmaktadır. İkinci bölümde İş Yerinde Yemek Hizmeti Kalitesi Ölçeği (QUMPOS), üçüncü bölümde Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ) ve dördüncü bölümde SF-12 Yaşam Kalitesi Ölçeği (SF-12) yer almaktadır. Araştıma emziklilik döneminde olan ve PHYH alan gönüllü katılımcılar ile yürütülmüştür. Anketler, paket kullanımı öncesi ve sonrası tekrarlanmış, QUMPOS ise yalnızca paket kullanımı sonrasında uygulanmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 33,93±4,73 yıldır. PHYH kullanımından önce SF-12 fiziksel bileşen özet puanı 55,45±17,97 iken, kullanım sonrası bu puan 78,62±16,41 olarak bulunmuş, fiziksel sağlıkta anlamlı bir iyileşme saptanmıştır (p<0,001). SBİTÖ toplam puanı ise kullanım öncesi 62,82±11,77 iken, kullanım sonrası 80,32±9,93'e yükselmiş ve sağlıklı beslenme tutumlarında pozitif yönlü istatiksel olarak anlamlı gelişme kaydedilmiştir (p<0,001). Katılımcıların QUMPOS algılama düzeyi değerlendirilmesine göre SF-12 Yaşam Kalitesi Ölçeği'nin alt boyutları incelendiğinde mental bileşen özet (r=0,204; p=0,007) ve Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği toplam puanı (r=0,446; p<0,001) arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu saptanmıştır. PHYH kullanım sonrası QUMPOS puan ortalamaları 49,03±6,79 olarak bulunmuştur. Paketli hazır yemek hizmet kullanımı, emziren annelerin yeterli beslenmesinin sağlanmasında önemli bir seçenek olabilir. Emziren annelere yönelik bu tür sosyal destek programlarının oluşturulması anne-bebek sağlığını geliştirme yönünde fayda yaratabilir. Bu alanda yapılacak yeni çalışmalara ihtiyaç vardır.This study aims to investigate the satisfaction of breastfeeding mothers using a packaged meal service system that is suitable for the lactation period, as well as the impact of this service on their healthy eating attitudes and quality of life. The research was conducted with 174 participants who used at least a one-week breastfeeding mother package from an organization providing packaged meal services (PMS) in the Sancaktepe district of Istanbul, between February and June 2024. A questionnaire consisting of four sections was used as a data collection tool. The first section included questions regarding the participants' socio-demographic characteristics, anthropometric measurements, and their use of packaged meals. The second section contained the Quality of Meal Service at Work Scale (QUMPOS), the third section included the Healthy Eating Attitude Scale (HEAS), and the fourth section featured the SF-12 Quality of Life Scale (SF-12). The study was conducted with voluntary participants who were in the lactation period and used PMS. The questionnaires were repeated before and after the use of the meal package, while QUMPOS was administered only after the meal package usage. The average age of the participants was 33.93±4.73 years. Before using PMS, the SF-12 physical component summary score was 55.45±17.97, whereas after usage, this score increased to 78.62±16.41, indicating a significant improvement in physical health (p<0.001). The total score of the HEAS rose from 62.82±11.77 before usage to 80.32±9.93 afterward, showing a statistically significant positive development in healthy eating attitudes (p<0.001). The analysis of the participants' perception level of QUMPOS revealed a statistically significant and positive correlation between the mental component summary of the SF-12 (r=0.204; p=0.007) and the total score of the Healthy Eating Attitude Scale (r=0.446; p<0.001). The average QUMPOS score after using the PMS was found to be 49.03±6.79. The use of packaged meal services can be an important option in ensuring adequate nutrition for breastfeeding mothers. Establishing social support programs for breastfeeding mothers can contribute to improving maternal and infant health. Further studies in this area are necessary.