Dezavantajlı gruplarla çalışan ruh sağlığı çalışanlarının yaşadığı ikincil travmatik stres, tükenme ve baş etme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada travma mağduru bireylerle çalışan ruh sağlığı çalışanları ve aynı alanda çalışan diğer meslek gruplarında görülen ikincil travmatik stres ve tükenmişlik düzeyleri ile algılanan sosyal destek ve başa çıkma stillerinin bu değişkenler üzerindeki yordayıcılığını incelemek amaçlanmıştır. Araştırmaya Türkiye'nin farklı şehirlerinden ulaşılmış 185 travma çalışanı katılmıştır. Araştırma verileri Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (Zimet, Dahlem, Zimet ve Farley, 1988), Maslach Tükenmişlik Envanteri (Maslach ve Jackson, 1981), Travma Sonrası Stres Belirtileri Ölçeği (Şahin, Batıgün ve Yılmaz, 2001) ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (Şahin ve Durak, 1995), ile elde edilmiştir. Veriler korelasyon, regresyon, T-testi ve ANOVA yöntemleriyle analiz edilmiştir. Sonuçlara göre, ikincil travmatik stres ile tükenmişlik arasında pozitif bir ilişki bulunurken, sosyal desteğin artması ikincil travmatik stres ve tükenmişliği azaltmaktadır. Bunun yanında, mesleki tecrübe ve yaş faktörlerinin tükenmişlik ve ikincil travmatik stresi etkilediği bulunmuştur. Travma çalışanlarını yaş aralığı olarak en çok çocuklarla çalışmak; travma türü olarak da en çok şiddet ve istismar vakalarıyla çalışmanın tükettiği elde edilen bulgular arasındadır. Anahtar Kelimeler: travma, ikincil travmatik stres, tükenmişlik, sosyal destek, başa çıkma, ruh sağlığı çalışanlar

This study aimed to investigate the variables like secondary traumatic stress and burnout among mental health workers and related occupational groups. In addition to that, finding out the associations of these two variables with perceived social support, and coping skills is another aim of this research. 185 trauma workers from various cities of Turkey became participants of the study. Data was gathered via Multi-dimensional Perceived Social Support Scale (Zimet, Dahlem, Zimet & Farley, 1988 ), Maslach Burnout Inventory (Maslach & Jackson, 1981), Post-Traumatic Stress Symptoms Scale (Şahin, Batıgün & Yılmaz, 2001) and Ways Of Coping Inventory (Şahin & Durak, 1995). The data was analysed through Pearson r collerations, Simple and Multiple Regression Analysis, T-tests and ANOVAs. According to the results, a positive association was found between secondary traumatic stres and burnout. The results denoted negative relations between social support and secondary traumatic stress and burnout scores, meaning that as the social support perceived by the participants increased their secondary traumatic stress and burn out scores decreased. In addition, tenure and age as demographic variables were found to be statisticaly significant factors on the secondary traumatic stress and burnout scores. The demographic data also showed that trauma workers were mostly exhausted by working with trauma involving children (traumaticized children) and by working with cases including violance and abuse. Keywords: trauma, secondary traumatic stress, burnout, social support, coping, mental health workers