Doktora Tezleri / Phd Degree Theses
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.14517/23
Browse
Browsing Doktora Tezleri / Phd Degree Theses by Department "Fen Bilimleri Enstitüsü / Mimarlık, Planlama ve Tasarım Ana Bilim Dalı / Mimarlık Bilim Dalı"
Now showing 1 - 1 of 1
- Results Per Page
- Sort Options
Doctoral Thesis İran-Tebriz'de geleneksel kent dokusunun incelenmesi ve korunması önerisi (araştırma alanı: Tebriz' in kapalıçarşı külliyesi)(2023) Eılaeı, Vahıd; Aksulu, Behiye Işık; Mimarlık / ArchitectureTarihi kentler geçmişin mimari mirası olarak, yaşam biçimini ve medeniyetlerin nasıl evrildiğini göstermektedir. Geçmişten günümüze pek çok biriktirilmiş bilgi ve detaylar aktarmaktadırlar. Diğer anlamıyla, kentleri oluşturan mekanlar kapsamlı analiz edildiğinde barındırdığı değerler, anlaşılmaktadır. Sürdürülebilir kentsel gelişme yanı sıra sürdürülebilir sosyal gelişme için bahsedilen bilgilerin irdelenmesi önem taşımaktadır. İslam mimarisine sahip olan kentlerdeki mekanlardan bahsedilirken çarşılar farklı mimari özellikleri ile geçmişte ve günümüzde, kentlerin günlük yaşamında önemli bir rol oynamaktadırlar Bu araştırmada, Tebriz'in tarihi çarşı kompleksi ele alınmış ve çalışmanın alanı belirledikten sonra fiziksel ve sosyal yapısı analiz edilip günümüz sorun ve olanakları tanımlayarak, değişim süreci değerlendirilmiştir. Tebriz'in tarihi çarşı kompleksi, yedi yüzyıl boyunca ticari ve kültürel alışverişler için Asya'da ve Dünyada en önemli uluslararası kentsel alanlardan biri olmuştur. Tarihi çarşının mimari özellikleri ve stratejik coğrafi konumu nedeniyle İpek Yolu üzerinde doğu-batı ticaret yolunda da etkin izler bırakmıştır. Kapalı çarşının geçmişine bakıldığında Selçuklular, İlhanlılar, Kara-koyunlu Türkmenleri, Ak-koyunlu Türkmenleri, Safeviler, Osmanlı ve Kaçar devri gibi tarihi dönem izlerini görmekteyiz. Bu dönemlerin her birinin ayrı ayrı çarşının gerek oluşumunda gerekse gelişmesinde etkileri olmuştur. Tebriz'in tarihi çarşı kompleksi dünyanın en büyük tuğla ile inşa edilmiş kapalı çarşısı olarak UNESCO dünya mirası listesinde yer almaktadır. Araştırmada, Tebriz kenti ticari kesiminde seçilen alanın özellikleri, karakteristiği ve mekansal oluşumundaki fiziksel ve sosyal ilişkisinin anlaşılması için arşivlerden belge araştırma, alan çalışması, fiziksel ve sosyal anketlerle analizler yapılmıştır. Elde edilen bilgiler değerlendirilmiş, alanın günümüzde büyük ölçüde geleneksel özelliklerinin varlığını sürdürdüğü tespit edilmiştir. Bu bağlamda bilgilerden en önemlisi, geleneksel koruma yöntemleridir. Yöntemlerin etkisi geçmişten günümüze sürdürülüp ve bir kültür olarak devam etmektedir. Bu bağlamda çalışmanın ileri aşamada planlanacak olan tarihi kent merkezi koruma geliştirme projeleri için katkı sağlayacak ve temel oluşturacak değerde bilgi aktaracağı düşünülmektedir.