Browsing by Author "Tanyaş, Bahar"

Now showing 1 - 4 of 4

35 yaş ve sonrasında hamileliğe dair yaşantılar: Öznel ve medikal bir deneyim olarak hamilelik
(2015) Demirlikan, Şeyma; Tanyaş, Bahar
Bu çalışmada, otuz beş yaşından sonra yaşanan ilk çocuk sahibi olma deneyiminin incelenmesi hedeflenmiştr. Bu amaçla, sekiz katılımcı ile yarı-yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmeler nitel bir analiz yöntemi olan Yoruma Dayalı Fenomenolojik Analiz kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları hamileliğin deneyimlenmesi, otuz beş yaş sonrası hamile olmak ve hamilelikte medikal süreç üst temaları altında incelenmiştir. Birinci bölüm, hamileliğe atfedilen anlamlar ile hamilelikteki duygusal, fiziksel ve ilişkisel deneyimlerin incelenmesini içermektedir. Bulgular, hamileliğin idealize edildiğini; hamilelikte hayatın oadak noktasının 'ben'den bebeğe kaydığını göstermektedir. Katılımcıların duygusal deneyimleri mutluluk ve şaşkınlığın yanı sıra bebeği kaybetmeye, sağlıksız bir bebek sahibi olmaya ve doğuma dair pek çok kaygı içermektedir. Ayrıca, hamileliğin bedensel olarak sınırlayıcı ve zorlayıcı olduğu; hamilelikte artan sosyal desteğin büyük oranda anneyi ve bebeği korumak üzerinden verildiği gözlemlenmiştir. Otuz beş yaşından sonra hamile olan katılımcılar, hamileliklerini 'geç kalınmış bir deneyim' olarak tanımlamakta; diğer taraftan hamilelik yaşının avantaj ve dezavantajlarını müzakere etmektedirler. Otuz beş yaş sonrasına yönelik medikal risk söylemiyle karşılaştığını belirten katılımcıların bu riskleri dini söylem ve sosyal karşılaştırma ile karşılık verdiği bulgulanmıştır. Üçüncü bölümde medikal deneyimler ele alınmıştır. Hamilelik sürecinde medikal destek vazgeçilmez olarak görülse de medikal sürecin katılımcılarda çeşitli ikilemlere ve kaygılara neden olduğu gözlemlenmiştir. Bulgular hamileliği fiziksel, psikolojik ve sosyal etkenlerin etkileşim içinde olduğu bütüncül bir süreç olarak değerlendirmenin önemine işaret etmektedir. Anahtar kelimeler: Hamilelik, annelik, 35 yaş üstü, medikalizasyon
İstanbul'da yaşayan transların dışlanma, ayrımcılık ve ötekileştirme deneyimleri ve baş etme süreçleri
(2014) Aypar, Görkem; Tanyaş, Bahar
Bu çalışmada İstanbul'da yaşayan trans bireylerin yaşadığı ayrımcılık ve dışlanma temelli sorunlar tespit edilmiş ve bu sorunlarla baş etme süreçleri incelenmiştir. Çalışmada 10 trans bireyle yapılan derinlemesine görüşmeler, tematik analiz yöntemiyle analiz edilmiştir (Boyatzis, 1998). Sonuçlar trans bireylerin sosyal gözetlenme, dışlanma ve şiddet odaklı sorunlar yaşadığına işaret etmektedir. Bu sorunlar sağlık, çalışma, barınma, eğitim alanlarında ve aile ilişkilerinde yaşanmaktadır. Bulgulara göre trans bireyler haklardan ve sosyal statüden dışlanmaktadırlar. Trans bireylerin geçmiş olumsuz deneyimleri nedeniyle sürekli tetikte ve ayrımcılık beklentisi içinde oldukları görülmüştür. Buna ek olarak katılımcıların cinsiyet kimliklerinin sorgulandığı ve kadın veya erkek olarak kabul edilmedikleri görülmektedir. Sonuçlara göre trans bireyler bir yandan tehlikeden kaçınmakta bir yandan da sorunlarla mücadele etmektedirler. Baş etme süreçleri yoğun olarak; destek alma, mücadele, güvenli alan oluşturmayı içerirken, bir yandan da zihinsel uzaklaşma ve kaçınma davranışı görülmektedir. Mevcut çalışmaya ait bulguların; trans bireylerin yaşadıkları zorluklara ve mücadelelerine dikkat çekmesi, ruh sağlığı alanındaki uygulamalara ve gelecek çalışmalara katkı sağlaması hedeflenmiştir.
Koruma ve bakım altındaki ergenlerin perspektifinden madde kullanımı ve bağımlılığı anlamak
(2017) Şengünler, Çiğdem Vaizoğlu; Tanyaş, Bahar
Bu çalışmada kurum bakımı altında yaşayan 15-18 yaş arası gençlerin madde kullanımına ilişkin deneyimlerinin ve mevcut tedavi yöntemlerine ilişkin değerlendirmelerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na bağlı iki kurumda yaşayan, yedi kadın, altı erkekten oluşan on üç katılımcı ile yarı yapılandırılmış mülakat kullanılarak derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler, tematik analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Bulgular, gençlerin madde ile temas etmelerinde arkadaş ortamının ve travmatik yaşantıların etkili olduğunu göstermektedir. Madde kullanımı, ilk kullanımda yaşanan deneyimlerin olumlu ya da olumsuz olmasından bağımsız olarak tekrar etmektedir. Yeni maddelerin denenmesi, maddi kazanç sağlama, maddenin olumsuz etkilerini minimize etmek ve maddeye ilişkin aşerme yaşantıları madde kullanımın sürdürülmesinde önemli faktörler olarak tespit edilmiştir. Maddeyi bırakma aşamasında ise katılımcıların, kendi kararlarını ön plana çıkaran bir söylem tarzı benimsedikleri, bu süreci tek başına yönetebilecekleri bir deneyim olarak kurguladıkları görülmüştür. Yoğun yoksunluk belirtileri yaşamalarına rağmen farmakolojik tedavi yöntemlerine karşı genelde inançsız bir tutum sergileyen katılımcıların en çok yararlandıklarını söyledikleri yöntem dikkati başka yöne verme tekniğidir. Ayrıca katılımcılar cezadan çok cesaretlendirme ve rehberlik etmenin bu süreçte yararlı olduğunu vurgulamışlardır. Aile ilişkilerinde çatışma, şiddet, reddedilme deneyimleri aktaran katılımcıların özellikle anne ile ilişkilerinin merkezi önemi olduğu görülmüştür. Okul yaşantısını da koruyucu bir ortam olarak algılamayan katılımcılar kurumu güvenli bir çatı olarak görmekte, bununla birlikte kurumun izole ortamı ve kuruma dair önyargılar katılımcıları zorlamaktadır. Sosyal ilişkileri genel olarak madde ekseninde gelişen katılımcılar, maddenin yokluğunda çoğunluğa katılmada zorlanmakta, bununla birlikte en çok sosyal desteği arkadaşlarından ve kurum çalışanlarından almaktadırlar. Katılımcıların geleceğe dair beklentileri ve planlarının yanında kurumdan ayrılmaya ilişkin kaygıların önemli bir yer tuttuğu görülmüştür. Araştırmanın bulguları; kurum bakımı altındaki gençlerin madde kullanımı ve tedavi sürecine ilişkin deneyimlerinin yalnızca medikal ve legal yönleriyle sınırlı olmadığını; toplumsal ve bireysel yaşantılar da göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Anahtar kelimeler: kurum bakımı, ergenlik, madde kullanımı, tedavi, bağımlılık
Tip 2 diyabet ve diyabet yönetimi üzerine nitel bir araştırma: Hastaların perspektifinden diyabet ve yönetiminde yaşanan zorluklar
(2016) Lengerli, Fatma Elif; Tanyaş, Bahar
Bu araştırmanın amacı tip 2 diyabeti olan yetişkinlerin diyabet ve diyabet yönetimini nasıl deneyimlediklerini, kendi perspektiflerinden değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda 35-59 yaşları arasında tip 2 diyabet tanısı almış 8 katılımcıyla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmeler tematik analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Mevcut çalışmada iki ana tema tespit edilmiştir. Birinci ana tema, diyabetin katılımcıların gözünden ne anlama geldiği ve nasıl deneyimlendiğini tanımlamaktadır ve 'Diyabetin Öznel Deneyimi' olarak adlandırılmıştır. İkinci ana tema ise diyabetin katılımcılar tarafından nasıl düzenlenebildiğine ve düzenlenemediğine işaret etmektedir ve 'Diyabetin Düzenlenmesi' olarak adlandırılmıştır. Diyabetin öznel deneyimi ana teması, katılımcıların diyabet hastalığı ile ilgili tanımlamalarını, teşhisi nasıl deneyimlediklerini, teşhise verdikleri ilk tepkileri, hastalığa atfedilen sebepleri ve hastalığın etkilerini kapsamaktadır. Diyabetin düzenlenmesi ana teması ise, diyabetle baş etmede yaşanan zorluklar ve kolaylaştırıcı faktörleri kapsamaktadır. Hastalığın yönetimini zorlaştıran faktörler arasında hastalığı kabullenememe, yaşanan ikircikli durumlar, inkar etme, yemekten zevk alma, kaçamak yapma, kısıtlanamama, belirti yokluğu ve gündelik hayatta yaşanan zorluklar bulunmaktadır. Kolaylaştırıcı faktörler arasında ise, hayır diyebilme, hastalığı kabullenme, eş desteği ve sosyal karşılaştırma yapma bulunmaktadır. Tüm bu bulgular ilgili literatür çerçevesinde değerlendirilmiş ve diyabet hastalarına verilecek psikososyal eğitim ve müdahaleler için öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Diyabet, diyabet yönetimi, yaşanan zorluklar, tip 2 diyabet, niteliksel