Doktora Tezleri / Phd Degree Theses

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.14517/23

Browse

Now showing 1 - 4 of 4

Avrupa Merkez Bankası'nın Dijital Avrupa Para Birimine Geçiş Hazırlıkları ve Uygulamaları
(2025) Özay, Ayşe Hürriyet; Ünal, Halit Targan
Elektronik ödeme yöntemleri ve kripto paralar, 2008 mali krizinden sonra ekonomi dünyasında ilgi görmeye ve kullanılmaya başlandı. Kripto paralar, şifreleme teknikleri kullanılarak üretilen ve merkez bankalarına bağlı olmayan dijital paralardır. Bu tür paralara artan ilgi ve dijital ortamlarda sıkça kullanımı, zamanla nakit para kullanımını etkilemiştir. Özellikle Covid-19 küresel salgınıyla birlikte nakit paranın yerini giderek daha fazla e-ticaret ve temassız ödeme yöntemleri almıştır. Dijital ürünlerin popülerleşmesinin diğer nedenleri arasında hızlı transfer imkanı, çevrimiçi kullanım kolaylığı, akıllı telefon ve internet bağlantısıyla ödemelerin yapılabilmesi ve işlem maliyetlerinin düşüklüğü sayılabilir. Bu gelişmeler ışığında, merkez bankaları da kendi dijital paralarını geliştirmek için çalışmalar başlatmıştır. Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) en önemli görevlerinden biri, birliği oluşturan ülke vatandaşlarına risksiz bir şekilde ödeme yapma imkanı sağlamaktır. Ancak, kripto paraların merkez bankalarının güvencesinde olmaması, kullanıcılar açısından bir güvensizlik yaratmaktadır. Bunun yanı sıra, Avrupa Merkez Bankası'nın kendi piyasasına müdahale gücünü koruma ve varlığını hissettirme isteği de temel nedenler arasında yer alır. Bahamalar, 2020'de 'Sand Dollar' adlı dijital para birimini piyasaya sürerek tam işleyen bir dijital para sistemi kullanan ilk ülke olmuştur. Aynı dönemde Çin de dijital Yuan'ı tanıtarak Bahamalar'ın izinden gitmiştir. 2021'de Nijerya, 'e-Naira'yı uygulamaya koyarak dijital para birimini başlatan ilk Afrika ülkesi olmuştur. İsveç ise nakit kullanımının azalmasına karşılık gelen para biriminin dijital bir versiyonu olan 'e-Kron' üzerine araştırmalar yapmaktadır. Doğu Karayipler'de, Antigua ve Barbuda, Grenada, Saint Lucia gibi üyeleri bulunan Doğu Karayip Merkez Bankası 'D Cash' adlı dijital para birimini başlatmıştır. Tüm bu gelişmelerin ışığında Avrupa Merkez Bankası, üye ülkelerce kullanılabilir ortak bir dijital para birimi olan Dijital Euro'yu geliştirmek üzere çalışmalara başlamıştır. Bu süreçte, Avrupa Merkez Bankası Dijital Euro'yu hayata geçirme yolunda beş yıl süreceği öngörülen hazırlık çalışmalarına başlamış ve Avrupa ülkelerini kapsayan anketler düzenlemiştir. Önce iki yıl süren analiz çalışmaları gerçekleştirilmiş; ardından Avrupa Merkez Bankası tarafından yayınlanan raporlarla kullanılan metodolojiler ve elde edilen sonuçlar paylaşılmıştır. Analizlerde Birleşik Teknoloji Kabul ve Kullanım Teorisi (UTAUT) modeli temel alınarak Dijital Euro'nun geliştirilmesinde güvenlik ve gizlilik önlemlerinin nasıl planlandığına dair çalışmalar yapılmıştır. Araştırma modeline gizlilik, güvenlik, ek maliyet olmaması, nakit dışı ödeme araçlarının kabul edilebilirliği, euro genelinde kullanım kolaylığı ve çevrimdışı ödeme gibi konular dahil edilmiştir. Avrupa Merkez Bankası ve merkezi otoriteler, başta Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) olmak üzere sıkı yasal gerekliliklere uyum sağlayarak, güvenlik endişelerine karşı erişilebilir destek kanalları sunmuştur. Riskleri en aza indirmek için kullanıcılar açısından net ve açık prosedürler belirlenmiş ve bu çerçevede bir kullanım kılavuzu hazırlanmıştır. Haziran 2023'te Kural Kitabı Geliştirme Grubu (RDG) tarafından oluşturulan ilk taslak, Ocak 2024'te güncellenmiş ve ardından Eylül 2024'te ikinci kez revize edilmiş ve Avrupa Merkez Bankası Yönetim Konseyi'ne sunulmuştur. Kullanım kılavuzu, Avrupa genelinde Dijital Euro'nun uyumlu bir şekilde kullanılması ve karışıklıkların önlenmesi açısından önemli bir rol oynamaktadır. Çalışmalar, güçlü şifreleme tekniklerinin ve biyometrik giriş sistemlerinin kullanıcı verilerinin gizliliğini koruma noktasında kritik öneme sahip olduğunu ortaya koymuştur. Anahtar Kelimeler: Dijital Euro, Kripto Paralar, Avrupa Merkez Bankası (ECB), Merkez Bankası Dijital Parası (CBCD), Güvenlik ve Gizlilik, Elektronik Ödemeler.
Determinants of Individual Customers Becoming Bank Customers Through Remote Customer Acquisition Method in Digital Banking
(2025) Keresteci, Yavuz Selim; Günceler, Bülent
Teknolojinin gelişimi, bankacılık sektöründe operasyonel verimlilikten müşteri hizmetlerine kadar her alanda büyük bir dönüşüm geçirmesini sağlamıştır. Dijitalleşme adı verilen bu dönüşüm süreci bankacılığın daha erişilebilir, hızlı ve verimli hale gelmesini sağlarken aynı zamanda daha geniş kitlelere finansal hizmetlerin ulaşmasını mümkün kılmıştır. Dijitalleşme süreciyle bankacılık hizmetlerinin sunumu köklü bir şekilde değişmiş ve geleneksel şube tabanlı hizmet anlayışından dijital platformlar üzerinden sağlanan hizmetlere doğru geçişi hızlandırmıştır. Dijital platformlar bankaların daha geniş bir müşteri kitlesine ulaşmasını sağlamakla kalmayıp aynı zamanda maliyet etkinliği ve hız gibi avantajlar da sağlamıştır. Türkiye'de özellikle son 10 yılda bankacılık sektörü oyuncuları gerek rakip bankaların dijital stratejilerinden gerekse de kişiselleştirilmiş bir müşteri deneyimi sunan yıkıcı girişimlerden kaynaklanan rekabete cevap vermesiyle dijital dönüşüm süreci ciddi hız kazanmıştır. Dijitalleşme sürecinin etkisiyle Türkiye'de uzaktan müşteri edinimi önemli bir dönüşüm geçirmiştir. Önceleri dijital hizmet kanalları üzerinden yapılan başvuru sonucunda kurye ile gelen sözleşmeleri imzalayıp bankaya geri göndermek suretiyle müşteri edinimi ya da bankaya ait fiziksel cihaz üzerinden video konferans yöntemiyle yapılan görüşme sonrasında sözleşmenin imzalanmasıyla müşteri edinimi gibi farklı uygulamalar ile tabiri caizse yarı dijital bir şekilde müşteri edinimi mümkün iken 01/05/2021 tarihinde yürürlüğe giren yönetmelik ile bankacılık sektöründe dijital hizmet kanalları aracılığıyla kolay, hızlı ve tam dijital bir şekilde anında müşteri ediniminin önü açılmıştır. Bu çalışmada Türkiye'de aktif olarak faaliyet gösteren bir bankanın veri tabanından 01/08/2023 – 31/07/2024 tarihleri arasında şubeden müşteri edinimi ve uzaktan müşteri edinimi yöntemleriyle banka müşterisi olan bireysel gerçek kişilerin müşteri edinim sürecinde girmiş oldukları bilgilerin anonimleştirilerek gerçek kişi ile ilgili hiçbir ilişkisi kalmadan elde edilen veri seti üzerinde tek değişkenli ve çok değişkenli analizler yapılarak şubeden ve uzaktan müşteri edinimi yöntemleriyle banka müşterisi olmasına katkı sağlayan değişken ve çoklu değişken kombinasyonları araştırılmıştır. Analizi yapılan değişkenlerin anlamlılık düzeyini tespit etmek adına kategorik değişkenler için ki-kare analizi, numerik/sürekli değişkenler için ortalamadan bağımsız t-testi sonuçları yayınlanmıştır. Veri analizleri ve istatistiksel sonuçların ışığında belirlenen hipotezler test edilip detaylı bir şekilde değerlendirilmiştir. Ayrıca bir karar ağacı algoritması olan LightGBM algoritması ile oluşturulan modelin hiperparameteleri optimize edilerek 5 katmanlı çapraz doğrulama modeli uygulanarak modelin çıktıları parametreleriyle beraber ortaya koyulmuştur. Modelin genellikle doğru tahminler yaptığı ve güvenilir bir şekilde kullanılabilir olduğu görülmüştür. Modelin daha sağlıklı ve daha doğru sonuçlar üretmesi adına değişkenlerin önemi belirlenmiştir. Oluşturulan modelin sonuç tahminlemesine en çok etki eden belirleyicilerin yaş, meslek ve öğrenim durumu olduğu, en az etki eden belirleyicilerin ise medeni durum, çalışılan sektör ve cinsiyet olduğu belirlenmiştir.
Finans Sektöründe Dijitalleşme ve Mobilitenin Sürdürülebilirliğe Olan Etkisi
(2024) Çandır, Aslıhan; Ünal, Halit Targan
Güncel teknolojileri kullanarak dijitalleşme yolunda önemli çalışmalar yapan ve hızla ilerleyen birçok kurum, varlıklarını devam ettirmek için sadece dönüşmenin yetmeyeceğini, sürdürülebilir bir yaklaşımla yol almanın gerekliliğinin bilincindedirler. Dijitalleşme ve sürdürülebilirlik kavramları, birbirlerini etkileyen aynı zamanda beraber var olduğunda en büyük katma değeri sağlayan iki temel kavramdır. Teknolojik gelişmeleri yakından takip eden ve hızla adaptasyon gösteren Türk bankacılık sektörü de bu bilince ulaşmış ve sürdürülebilirlik konusunda önemli çalışmalar ve yatırımlar yapmaktadır. Çalışmada, Türkiye'deki 6 bankanın toplam müşteri sayısı, mobil bankacılık müşteri sayısı, dijital bankacılık müşteri sayısı, müşteri sayılarının mobil ve dijitaldeki oranlarının; sürdürülebilirlik göstergeleri olan E, S, G, ESG, Genel ESG ve ESG Tartışma skoru üzerindeki etkileri panel veri analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Yapılan çalışmanın sonucunda bankaların toplam müşteri sayısı, mobil bankacılık müşteri sayısı, dijital bankacılık müşteri sayısı, mobil bankacılık müşteri sayısının toplam müşteri sayısına oranı ve dijital bankacılık müşteri sayısının toplam müşteri sayısına oranları E(çevresel), S(sosyal), ESG, Genel ESG skoru üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkisi olduğu görülmüştür. G(yönetişim) ve Tartışma skoru üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi olmadığı görülmüştür.
İlişkisel pazarlama perspektifi ile bireysel mobil bankacılıkta hizmet kalitesinin değerlendirilmesi ve bir uygulama
(2023) Başaran, Elif Yaşar; Ünal, Halit Targan
İnsansız teknolojilerin gelişimi pazarlamanın işleyişini tümüyle değiştirmiştir. İçinde bulunduğumuz 21.yüzyılda bankacılık hizmetlerinin dijitalleşmesi, online müşteri ilişkilerinin nasıl yapılacağını anlamaya yönelik fikirleri önemli hale getirmiştir. Günümüzde bankaların ilişkisel pazarlama faaliyetlerini anlayıp geliştirebilmeleri yazılım uzmanları, pazarlamacılar ve dijital antropologların multidisipliner işbirliği ile mümkündür. Online ilişkisel pazarlama, geleneksel ilişkisel pazarlama teorisine dayalı olarak geliştirilmiştir. Bu araştırma bankacılık sektörünün Pazarlama 5.0 anlayışı ile gerçekleştirilen hizmetlerine katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada Türkiye'de faaliyet gösteren mevduat bankalarının mobil hizmet kalitelerinin, ilişkisel pazarlama perspektifi ile bireysel bankacılık müşterilerinin ilişki kalitesi algılarına etkisi araştırılmıştır. Bireysel mobil bankacılık uygulamalarında hizmet kalitesi standartları olarak Güvenlik/Gizlilik, Kolaylık, Tasarım/Estetik, Sosyallik ve Keyif boyutları değerlendirilmiştir. İlişkisel pazarlama perspektifi açısından da ilişki kalitesinde Güven, Bağlılık, Memnuniyet boyutları incelenmiştir. Yapısal Eşitlik Modeli ile elde edilen sonuçlar yorumlanarak, bireysel mobil bankacılık uygulamalarındaki hizmet kalitesinin, ilişkisel pazarlama perspektifi açısından ilişki kalitesine etkisinin yönü ve şiddeti analiz edilmiştir.

Browse

Browsing Doktora Tezleri / Phd Degree Theses by Department "Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Bankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı / Bankacılık Bilim Dalı"